Page 26 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

26
Άλλο χορό δε ρέγομαι μόνο τον πεντοζάλη,
που πάει τρία ζάλα ομπρός και δύο γιαγέρνει πάλι.
[Κρητική μαντινάδα]
Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου,
κανένας δεν εβρέθηκεν για να την-ι-ξηλείψη,
κανένας, γιατί σιέπει την που τάψη ο Θεός μου.
Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψη!
[ποίημα του Βασίλη Μιχαηλίδη σε Κυπριακή διάλεκτο]
Προσπαθήστε να αποδώσετε το νόημα στους παρακάτω ιδιωτισμούς:
Βλέπω φως. Μαύρη πέτρα θα ρίξω. Θα σε γελάσω. Ανάψανε τα αίματα. Δεν ιδρώνει το αυτί του.
Μην το δένεις κόμπο. Τάζω λαγούς με πετραχήλια. Πήραν τα μυαλά του αέρα.
Ποια η στάση των ανθρώπων απέναντι στα ιδιώματα και πώς την ερμηνεύετε; Συζητήστε
την ωφελιμότητα (ή και την βλαπτικότητα, αν το νομίζετε) των ιδιωμάτων. Χρήσιμο υλικό
μπορείτε να αντλήσετε από τα κείμενα που ακολουθούν. Τις απόψεις σας να καταγράψετε σε
ένα κείμενο με τη μορφή άρθρου, για να δημοσιευθεί σε μια τοπική εφημερίδα, με την ευκαιρία
της διοργάνωσης των εκεί λαογραφικών εκδηλώσεων.
Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης γράφει για την ιδιωματική γλώσσα που χρησιμοποιούσε ως μαθητής:
Όταν, ύστερα από λίγα χρόνια, μπήκα στο Γυμνάσιο στην Αθήνα, από τα ξαφνιασμένα
ή τα σκωπτικά πρόσωπα των συμμαθητών μου, σαν τους μιλούσα, κατάλαβα πως η
γλώσσα μου -πολύ συγγενική με τη γλώσσα του Ερωτόκριτου- δεν ήτανε καλή.
Κάποιος δάσκαλος γράφει για την εμπειρία του, σχετικά με τη διαφορετική γλώσσα που μίλαγε,
όταν ήταν μαθητής:
Η προσωπική εμπειρία που καταθέτω, αναφέρει ένας δάσκαλος, παραμένει μέχρι
σήμερα ανεξίτηλη στη μνήμη μου και ενισχύει την άποψη ότι ο δάσκαλος αποτελεί το
βασικό παράγοντα για την ομαλή ένταξη των παιδιών στην τάξη. Αναφέρομαι στην
ένταξή μου στην τάξη ενός αθηναϊκού σχολείου το 1957, τότε που μεταφερθήκαμε
οικογενειακώς από το χωριό στην Αθήνα. Η προκατάληψη στα χρόνια εκείνα «για
τους... βλάχους...» ήταν πολύ βαριά. Όχι πολύ διαφορετική απ’ αυτή που βλέπουμε
σήμερα. Ήμουν -θυμάμαι- το «παράξενο ον» της τάξης και κάθε φορά που μιλούσα,
γινόταν πανδαιμόνιο απ’ τα γέλια και τα χάχανα των παιδιών.
[Περιοδικό Τα εκπαιδευτικά, τχ. 44-45, σ. 106]