Page 17 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

17
Τα όρια της γλώσσας μου ορίζουν τα όρια του κόσμου μου.
[Wittgenstein]
Οι λόγοι δίνουν φτερά.
Με τα λόγια ο νους υψώνεται
κι αναφτερώνεται ο άνθρωπος.
[Αριστοφάνης, Όρνιθες]
Το πιο θαυμαστό και εκπληκτικό επίτευγμα του ανθρώπου είναι η κατάκτηση της μητρικής του
γλώσσας. Ο άνθρωπος μαθαίνει τη γλώσσα του -ένα μεγάλο μέρος του μηχανισμού της γλώσσας-
στα πέντε πρώτα χρόνια της ζωής του, με τρόπο φυσικό και αβίαστο, μέσα από την καθημερινή
επαφή με τους οικείους του. Από κει και πέρα αντιδρά σε κάθε είδους γλωσσικό ερέθισμα, ακόμη και
σε αυτό που δέχεται για πρώτη φορά, και είναι σε θέση να παράγει προφορικό λόγο. Να σχηματίζει
προτάσεις, να εκφράζει τις επιθυμίες του, τις αρνήσεις του, τα ποικίλα συναισθήματά του και να
ανακοινώνει τις σκέψεις και τις επιθυμίες του.
Σε ολόκληρη τη ζωή του, ο άνθρωπος δεν κατορθώνει τίποτε που να είναι τόσο
θαυμάσιο, όσο εκείνο που πραγματοποίησε με το να μάθει να μιλάει.
[Sibbern]
Τη γλώσσα, αυτό το σπαρταριστό από ζωή δημιούργημα του ανθρώπινου πνεύματος,
δεν την κατασκευάζουν οι γλωσσολόγοι ούτε οι δάσκαλοι στα σχολειά. Τη γλώσσα
πλάθει πρώτα ο λαός και με την καθημερινή του ομιλία αλλά και με τις ευγενέστερες
εκδηλώσεις του, όπως π.χ. το δημοτικό τραγούδι. Την πλάθουν, όμως, και κορυφαία
πνεύματα. Κορυφαία είτε στην έκφραση αυστηρά λογικών διανοημάτων (π.χ.
μαθηματικοί, νομικοί) είτε στην έκφραση συναισθημάτων (π.χ. λογοτέχνες). […] Γι’
αυτό, όταν θέλουμε να καταλάβουμε το πνεύμα μιας γλώσσας, δε θα καταφύγουμε
στις γραμματικές και στα συντακτικά, αλλά στα κείμενα των μεγάλων συγγραφέων.
Αυτοί υπαγορεύουν στους γλωσσολόγους τους νόμους της γλώσσας και όχι οι
γλωσσολόγοι στους δημιουργούς της γλώσσας.
[Κωνσταντίνος Τσάτσος, διασκευή]
Υποτάξου πρώτα στη γλώσσα του λαού σου και, αν είσαι αρκετός, κυρίεψέ την.
[Δ. Σολωμός]
Κανένας συγγραφέας δεν μπορεί να σταθεί, αν δεν είναι άρχοντας της γλώσσας, όχι
των λεξικών ή του συντακτικού, αλλά αυτής της ζωντανής φύσης που του μεταγγίζει
κάθε στιγμή που ανασαίνει η φυλή του.
[Γ. Σεφέρης]