Page 37 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

37
V. ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΟ ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤ ΙΠΑΛΟΥ
Κάποιες φορές που ο πομπός βρίσκεται σε αδυναμία να στηρίξει με επιχειρήματα τις απόψεις
του ή να ανασκευάσει τεκμηριωμένα τις απόψεις του αντιπάλου, προσπαθεί να μειώσει ηθικά
τον αντίπαλο με αρνητικούς χαρακτηρισμούς, ώστε να εξουδετερώσει την πειστικότητα των
επιχειρημάτων του. Αντί, δηλαδή, να ανασκευάσει τα επιχειρήματα του αντιπάλου, υποσκάπτει
και καταρρακώνει το κύρος του αντιπάλου/δέκτη, καταφεύγει σε μια προσωπική επίθεση, που
φτάνει έως τη λασπολογία. (π.χ. Στις δίκες, όταν οι δικηγόροι υπεράσπισης αμφισβητούν την
αξιοπιστία των μαρτύρων κατηγορίας, επικαλούμενοι στοιχεία της «αήθους» ιδιωτικής ζωής ή
δημόσιας εικόνας τους. Στις πολιτικές αντιπαραθέσεις, ή σε προεκλογικές περιόδους, η αντιδικία
μεταξύ εκπροσώπων αντίπαλων κομματικών παρατάξεων δεν επικεντρώνεται σε επιχειρήματα
ιδεολογικής ή πολιτικής κριτικής, αλλά στο επίπεδο των προσωπικών κατηγοριών). Στην
περίπτωση αυτή, ο πομπός κάνει επίθεση στο ήθος του αντιπάλου.
Τα μέσα που χρησιμοποιεί ο πομπός, ακολουθώντας αυτόν τον τρόπο πειθούς, είναι:
αποδοκιμαστικά σχόλια, κατηγορητήρια, αρνητικοί και κατώτεροι αξιολογικοί χαρακτηρισμοί,
που αναφέρονται στην προσωπικότητα, το ήθος, τη δημόσια ή ιδιωτική ζωή του αντιπάλου/
δέκτη.
Να αναζητήσετε τρόπους και μέσα πειθούς στο παρακάτω απόσπασμα (Λυσίας,
«Λόγος υπέρ του Αδυνάτου»), όπου ο «Αδύνατος», ενώπιον του ακροατηρίου των δικαστών,
υπερασπίζεται το δικαίωμα να του χορηγείται το χρηματικό βοήθημα, που προσφέρει η αθηναϊκή
πολιτεία στους αναξιοπαθούντες πολίτες της.
Και βέβαια, όποιος μισεί αυτούς που οι άλλοι ευσπλαχνίζονται, από ποια κακία
νομίζετε ότι ένας τέτοιος άνθρωπος θα μπορούσε να απέχει; Γιατί δεν με συκοφαντεί
για χρήματα ούτε θέλει να με εκδικηθεί ως εχθρό του. Εξαιτίας της κακίας του ούτε
εχθρό ούτε φίλο μου τον είχα ποτέ έως τώρα. Είναι πλέον φανερό, κύριοι βουλευτές,
ότι με φθονεί, γιατί, αν και έχω πέσει σε τέτοια συμφορά, είμαι καλύτερος πολίτης
απ’ αυτόν. Γιατί πάνω απ’ όλα νομίζω ότι πρέπει, κύριοι βουλευτές, να θεραπεύει
κανείς τα ελαττώματα του σώματος με τις αρετές της ψυχής. Γιατί, αν όμοια με το
σώμα, που έχει τη συμφορά, θα έχω και το πνεύμα μου και έτσι ζήσω την υπόλοιπη
ζωή μου, σε τι θα διαφέρω απ’ αυτόν;