Page 35 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

35
Αν δεν μπορούμε να συμβάλουμε στην κάθαρση, ας σταματήσουμε το βρόμισμα.
Αν συνεχιστεί αυτή η ψυχική εξαθλίωση, δεν θα μείνει περιθώριο ούτε γι’ αυτό που
σήμερα βαφτίζουμε «αναγκαίο κακό». Μας μάθανε να μεταφράζουμε τον στοχασμό
σε χρήμα, την εφεύρεση σε χρήμα, την ευτυχία σε χρήμα, τη δυστυχία του γείτονα
σε δική μας καλοπέραση. Αποδειχτήκαμε ολότελα ανίκανοι να δούμε την τραγωδία
που κρύβεται πίσω απ’ το προϊόν, αδιαφορούμε για την τύχη του ανθρώπινου ιδρώτα.
Χάσαμε κάθε εκτίμηση για τον εαυτό μας και κάθε επαφή με τις ανθρώπινες αξίες.
Φρακάρουμε συνειδητά την ενότητα και αρμονία του ανθρώπου και της φύσης.
[Κ. Γκορόγια, Ειρ. Μαστρομανώλη, Λόγος και Έκφραση. Γ ΄ Λυκείου, εκδ. Σαββάλας, Αθήνα 2001, σ. 14]
Ι Ι Ι . ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΣΤΟ ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΠΟΜΠΟΥ
Η πειστικότητα των απόψεων του πομπού δεν εξαρτάται μόνο από τη σχέση τους με την αλήθεια
και την πραγματικότητα, αλλά και από την εντύπωση που θα προξενήσει στον δέκτη ο ίδιος ως
προσωπικότητα. Συνεπώς, ο πομπός, για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του δέκτη και μιλώντας
σε πρώτο πρόσωπο για τον εαυτό του, αυτοπροβάλλεται θετικά, επικαλείται, δηλαδή το ήθος
του, ώστε οι θέσεις/εισηγήσεις του να γίνουν αποδεκτές. Το κοινό πιστεύει πιο εύκολα αυτούς
που εμπιστεύεται -πολλές φορές μάλιστα άκριτα- ενώ είναι καχύποπτο και δύσπιστο απέναντι
σε όσους θεωρεί αναξιόπιστους. Όταν, όμως, γίνεται κατάχρηση της επίκλησης στο ήθος του
πομπού, αποκαλύπτονται οι προθέσεις και αναδεικνύεται η σκοπιμότητα, οπότε ο πομπός χάνει
την αξιοπιστία του και ο δέκτης δυσπιστεί απέναντί του.
Τα μέσα που χρησιμοποιεί ο πομπός, ακολουθώντας αυτόν τον τρόπο πειθούς, είναι:
– Αυτοπροβολή: θετικοί χαρακτηρισμοί, κριτικές, έπαινοι/εγκώμια, με συχνή χρήση α΄ ενικού
ή πληθυντικού προσώπου.
– Λανθάνων (έμμεσος) αξιολογικός χαρακτηρισμός.
– Αναφορά σε ενέργειες ή συμπεριφορές του στην ιδιωτική ή δημόσια ζωή που αποδεικνύουν
και προβάλλουν το ήθος του.
– Προβολή της προσωπικότητάς του και των αρχών ή της ιδεολογίας του.
– Αξιόπιστος λόγος.