Page 25 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

25
πάνω σε εκείνον που έχει ήδη εγκληματήσει, για να μην υποτροπιάσει. Γιατί ο σωφρονισμός
προϋποθέτει, βέβαια, τη φυσική ύπαρξη του ανθρώπου (πρώτη προκείμενη), που η θανατική
ποινή την καταστρέφει (δεύτερη προκείμενη).
Λανθάνει ο συλλογισμός. Το επιχείρημα θα μπορούσε να δοθεί με την εξής τυπική δομή :
Προκείμενες: Ο σωφρονισμός προϋποθέτει τη φυσική ύπαρξη του ανθρώπου.
Η θανατική ποινή την καταστρέφει (τη φυσική ύπαρξη του ανθρώπου).
Συμπέρασμα: Επομένως, η θανατική ποινή αποτελεί καθαρό παραλογισμό από τη σκοπιά του
σωφρονισμού του παραβάτη.
Συλλογιστική πορεία: μερικές δικλείδες ασφαλείας
– Στη συλλογιστική πορεία ενός επιχειρήματος, ελέγχουμε τη σχέση προκείμενων με το
συμπέρασμα.
– Στη συλλογιστική πορεία μιας παραγράφου, ελέγχουμε τη σχέση θεματικής πρότασης/
περιόδου με το συμπέρασμα.
– Στη συλλογιστική πορεία ενός ολόκληρου κειμένου, ελέγχουμε τη σχέση θέματος και θέσης
του συγγραφέως.
Με ποια συλλογιστική πορεία (παραγωγική - επαγωγική) αναπτύσσει τη σκέψη του ο
συγγραφέας στις παρακάτω παραγράφους; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
1. O εικοστός αιώνας δικαίως χαρακτηρίζεται ως αιώνας των μεγαλύτερων και σημαντικότερων
κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών. Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, ο μέσος «Δυτικός
άνθρωπος» ζει στο κατώφλι του 21ου αιώνα μία πολύ διαφορετική καθημερινή ζωή από τον
αντίστοιχο άνθρωπο των αρχών του 20ου αιώνα. Ένα σημαντικό ποσοστό ευθύνης γι’ αυτές
τις δραματικές αλλαγές στην καθημερινή ζωή φέρει και η πρόοδος στις λεγόμενες βιοϊατρικές
επιστήμες. Η ανακάλυψη της δομής του DNA, πριν από 45 περίπου χρόνια, και η επακόλουθη
«έκρηξη γνώσης» στους τομείς της Μοριακής Βιολογίας και της Γενετικής φέρνουν την
ανθρωπότητα αντιμέτωπη με μια νέα τάξη πραγμάτων.
[Εξετάσεις Γ΄ Λυκείου, Μάιος 2002]
2. Ενόψει της νέας χιλιετίας, το ανθρώπινο γένος είναι υποχρεωμένο να σχεδιάσει ένα νέο
εκπαιδευτικό σύστημα και να διαμορφώσει τους όρους ενός νέου πολιτισμού. Και είναι
υποχρεωμένο να το πράξει τούτο -επιτρέψτε μου να επισημάνω- όχι γιατί το εκπαιδευτικό
σύστημα και ο πολιτισμός του παρελθόντος απέτυχαν, αλλά διότι άλλαξε η κοινωνία. Τίποτε