Page 18 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

18
Ένα παράδειγμα με τρεις προκείμενες:
Τα ερπετά πέφτουν τον χειμώνα σε χειμέρια νάρκη (προκείμενη 1).
Η χελώνα μου είναι ερπετό (προκείμενη 2).
Είναι χειμώνας (προκείμενη 3).
Άρα, η χελώνα μου βρίσκεται σε χειμέρια νάρκη (συμπέρασμα).
Άμεσος ή βραχυλογικός συλλογισμός λέγεται ο συλλογισμός που αποτελείται από μία μόνο
προκείμενη, από την οποία και προκύπτει το συμπέρασμα.
Για παράδειγμα:
Τα μέταλλα είναι ανόργανα. Άρα, ο χρυσός είναι ανόργανο.
Κανονικά ο συλλογισμός θα ήταν:
Τα μέταλλα είναι ανόργανα.
Ο χρυσός είναι μέταλλο.
Άρα, ο χρυσός είναι ανόργανο.
Χρήσιμη πληροφορία: Να θυμηθούμε ότι ένα επιχείρημα, σε επίπεδο παραγράφου, τυπικά
δομείται ως εξής:
• Θεματική πρόταση/περίοδος:
Προβάλλουμε τη θέση/απόφανσή μας.
Διευκρινίζουμε και επεξηγούμε τη θέση μας.
• Λεπτομέρειες/σχόλια:
Αποδεικνύουμε και αιτιολογούμε την ορθότητα των απόψεών μας.
• Κατακλείδα:
Τέλος, δίνουμε το συμπέρασμα, ανακεφαλαιώνοντας τα όσα υποστηρίζουμε.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι ένα επιχείρημα ισοδυναμεί με αιτιολόγηση. Γι’ αυτό, όταν σε ένα
κείμενο υπάρχουν αιτιολογήσεις, ο πομπός πείθει τον δέκτη, χρησιμοποιώντας την επίκληση στη
λογική ως τρόπο πειθούς. [Βλ. και το βιβλίο της Α΄ Λυκείου: Κεφάλαιο Πρώτο. V. Οργάνωση του λόγου. 2. Η οργάνωση
του λόγου και η αιτιολόγηση στην παράγραφο και σε ευρύτερο κείμενο/έκθεση].
Τεκμήρια: Πρόκειται για συγκεκριμένα στοιχεία που πηγάζουν από την εμπειρία και
χρησιμοποιούνται για την απόδειξη μιας άποψης, δηλαδή για επιβεβαίωση, ενίσχυση ή και
συμπλήρωση των επιχειρημάτων. Τα τεκμήρια μπορούν να έχουν διάφορες μορφές, όπως: