21
Σχηματικά ο παραγωγικός συλλογισμός είναι: ΓΕΝΙΚΟ => ΕΙΔΙΚΟ
Προκείμενες: Οι πλανήτες είναι ετερόφωτα σώματα.
Η γη είναι πλανήτης.
Συμπέρασμα: Άρα, η γη είναι ετερόφωτο σώμα.
Επαγωγικός
είναι ο συλλογισμός κατά τον οποίο από μια ειδική, συγκεκριμένη και μερική
διαπίστωση/αρχή (τα επιμέρους) καταλήγουμε σε ένα γενικό συμπέρασμα (το όλον). Ο πομπός
ξεκινά, δηλαδή, από το ειδικό, από παραδείγματα και επιμέρους περιπτώσεις και, με βάση αυτά,
εξάγει ένα συμπέρασμα για το σύνολο, το γενικό. Στον επαγωγικό συλλογισμό οδηγούμαστε στο
συμπέρασμα συνήθως πιθανολογικά, με την πεποίθηση ότι, αυτό που ισχύει για κάποιο μέρος/
τμήμα που μελετήσαμε, θα ισχύσει και για τα υπόλοιπα τμήματα του συνόλου.
Σχηματικά ο επαγωγικός συλλογισμός είναι: ΕΙΔΙΚΟ => ΓΕΝΙΚΟ
Προκείμενες: Η μηλιά και η ροδιά είναι οργανισμοί.
Η μηλιά και η ροδιά είναι φυτά.
Συμπέρασμα: Άρα, τα φυτά είναι οργανισμοί.
Χρήσιμη πληροφορία:
Από τα παραπάνω παραδείγματα κατανοούμε ότι η παραγωγική
συλλογιστική πορεία είναι αντίθετη από την επαγωγική συλλογιστική πορεία. Μπορούμε να
διακρίνουμε τη μεταξύ τους διαφορά ως εξής: Όταν η επιχειρηματολογία στρέφεται γύρω
Γ
ενικό
Ε
ιδικό
Γ
ενικό
Ε
ιδικό
I...,11,12,13,14,15,16,17,18,19,20 22,23,24,25,26,27,28,29,30,31,...192