Page 22 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

22
από την απόδειξη μιας κρίσης/θέσης (αιτιολόγηση) , τότε έχουμε επαγωγική συλλογιστική
πορεία, επειδή τα αίτια αποτελούν επαγωγικά συμπεράσματα που προκύπτουν από εμπειρική
παρατήρηση. Αντίθετα, όταν διατυπώνεται μια γενική κρίση/θέση και ακολουθεί η εξήγησή της,
τότε έχουμε παραγωγική συλλογιστική πορεία.
Αναλογικός είναι ο συλλογισμός κατά τον οποίο από μια ειδική διαπίστωση (τα επιμέρους/
ειδικά) καταλήγουμε πάλι σε μια ειδική (συμπεραίνουμε πάλι για τα επιμέρους/ειδικά). Ο
πομπός, δηλαδή, ακολουθεί πορεία από το ειδικό στο ειδικό. Με βάση μια περίπτωση, εξάγει
συμπέρασμα για μια ανάλογη περίπτωση. Ο αναλογικός συλλογισμός είναι πολύ ασθενής ως
προς τον βαθμό πιθανότητας.
Σχηματικά ο αναλογικός συλλογισμός είναι: ΕΙΔΙΚΟ => ΕΙΔΙΚΟ
Προκείμενες: Το λιοντάρι, που είναι αιλουροειδές, είναι τετράποδο.
Ο πάνθηρας, που είναι αιλουροειδές, είναι τετράποδο.
Συμπέρασμα: Άρα, η τίγρη, που είναι αιλουροειδές, είναι τετράποδο.
Να χαρακτηρίσετε τους παρακάτω συλλογισμούς της λογικής, με βάση την πορεία που
ακολουθεί ο νους, για να φτάσει στο συμπέρασμα (παραγωγικός-επαγωγικός).
1. Οι «υπανάπτυκτες» χώρες μαστίζονται από χρόνια οικονομική καθυστέρηση. Η πλειοψηφία
των χωρών της Αφρικανικής ηπείρου θεωρούνται «υπανάπτυκτες». Άρα, οι χώρες της
Αφρικανικής ηπείρου μαστίζονται από χρόνια οικονομική καθυστέρηση.
2. Πολλοί υπεύθυνοι του Άουσβιτς ήταν αναγνώστες του Γκαίτε και λάτρεις του Μπραμς. Δεν
πιστεύω ότι η διάδοση της λογοτεχνικής παιδείας και της μουσικής καλλιέργειας συντελεί
απαραιτήτως στην πρόοδο του καλού.
3. Η φαντασία είναι απαραίτητη, για να καταλάβει κανείς την πραγματικότητα. Την αξία που έχει
η φαντασία τη συναντά κανείς και στα μαθηματικά. Γιατί, για να αποδείξεις ότι κάτι ισχύει,
πρέπει πρώτα να περάσεις από την υπόθεση ότι δεν ισχύει. Αυτό κι αν απαιτεί φαντασία.
Ειδικό Ειδικό