Page 15 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

15
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Η ΠΕ ΙΘΩ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η ΠΕ ΙΘΩ - ΤΡΟΠΟΙ ΠΕ ΙΘΟΥΣ
Το «όλες οι χρήσεις του λόγου για όλους» μου φαίνεται ένα καλό σύνθημα, που ηχεί
όμορφα και δημοκρατικά. Όχι, για να γίνουν όλοι καλλιτέχνες, αλλά για να μην είναι
κανένας δούλος.
[Τζ. Ροντάρι]
Ο άνθρωπος, από τη φύση του κοινωνικό ον, στην επικοινωνία του με τους συνανθρώπους
του, χρησιμοποιεί, κυρίως, τον λόγο (προφορικό ή γραπτό) για διάφορους σκοπούς. Άλλοτε
καταβάλλει προσπάθεια να ερμηνεύσει/εξηγήσει ένα φαινόμενο/γεγονός (πώς εκτοξεύεται
ένας πύραυλος;). Άλλοτε να αναλύσει μια έννοια (τι σημαίνει η λέξη δημοκρατία;). Άλλοτε να
μεταδώσει πληροφορίες, να περιγράψει ένα αντικείμενο (λαογραφική φορεσιά) ή να αφηγηθεί
ένα συμβάν (αυτοκινητιστικό ατύχημα). Σε αυτές τις περιπτώσεις, στηρίζεται στα «πράγματα»
(σε στοιχεία, γεγονότα), τα οποία και παρουσιάζει με τη δυνατότερη ακρίβεια και σαφήνεια.
Κρατά, δηλαδή, μια στάση αντικειμενική και αμερόληπτη.
Ορισμένες φορές, όμως, ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τον λόγο, για να εκφράσει την άποψή του,
να την υποστηρίξει, να την ισχυροποιήσει και τελικά να πείσει. Και εδώ αξιοποιεί πάλι τα ίδια
τα «πράγματα» (στοιχεία, γεγονότα), αλλά προσθέτει πάντοτε και την προσωπική του γνώμη.
Βλέπει, δηλαδή, τα πράγματα από τη δική του θέση και σκοπιά, από τη δική του οπτική γωνία
και, επομένως, δεν είναι απόλυτα αντικειμενικός και αμερόληπτος. Η οπτική γωνία του πομπού
εκφράζεται άμεσα, ρητάκαι απερίφρασταστην πειθώ, ενώστιςάλλες επικοινωνιακές περιστάσεις