Page 67 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

67
Στον κόσμο της διαφήμισης τα εμπορεύματα υποκαθιστούν τα ουσιαστικά στοιχεία
της προσωπικότητας, οι ανθρώπινες σχέσεις γελοιοποιούνται, τα συναισθήματα
εξευτελίζονται, ο άνθρωπος απανθρωποποιείται.
Η δεύτερη λειτουργία της διαφήμισης είναι πιο έμμεση, αλλά και πιο επικίνδυνη απ’
αυτήν που αναφέραμε πιο πάνω. Κι αυτή είναι ο εθισμός των μαζών στο να δέχονται
και τελικά να υπακούουν στα μηνύματα της διαφήμισης. Όταν οι μάζες εθίζονται
στο να υπακούουν σε διαφημιστικά μηνύματα, τότε είναι ευκολότερο να υπακούσουν
και σε μηνύματα πολιτικού ή ιδεολογικού χαρακτήρα. Μ’ αυτό τον τρόπο εκείνοι
που ελέγχουν τα μέσα μαζικής «ενημέρωσης» αποκτούν μια τρομακτική δύναμη
να επιβάλλουν ιδεολογίες και ηγέτες, που διαιωνίζουν το status quo, σύμφωνα με
τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Πρόκειται, συνεπώς, για μια διαδικασία μέσα από
την οποία οι μάζες έντεχνα απογυμνώνονται από το αναφαίρετο δικαίωμα και
πρωταρχικό καθήκον τους να αποφασίζουν για τις τύχες τους. Πρόκειται για έναν
καλοστημένο μηχανισμό προβολής ατόμων και ιδεών, που μέλλουν να εξυπηρετήσουν
τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Πρόκειται για την πιο ανώδυνη αλλά και πιο
απάνθρωπη χειραγώγηση των μαζών.
Οι δύο παραπάνω λειτουργίες, δηλαδή η προβολή προτύπων κατανάλωσης και ζωής
και ο εθισμός των μαζών στο να δέχονται μηνύματα από ανώνυμους πομπούς,
εντάσσονται μέσα στη γενικότερη λειτουργία της διαφήμισης σαν πλύσης εγκεφάλου.
[Θ. Π. Λιανός, δημοσίευμα στην εφημερίδα Τα Νέα, στο βιβλίο:
Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Λυκείου, εκδ. ΟΕΔΒ, Αθήνα 1983, σσ. 259-260]
1. Τι ρόλο παίζει η 3η παράγραφος («Στον κόσμο της διαφήμισης … απανθρωποποιείται») και
η τελευταία παράγραφος του κειμένου («Οι δυο παραπάνω …. σαν πλύσης εγκεφάλου»); Να
δικαιολογήσετε την άποψή σας.
2. Ποιοι οι τρόποι και τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στο κείμενό του;
3. Ποια η λειτουργικότητα των παραδειγμάτων στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου;
4. Πώς διασφαλίζεται η συνοχή του κειμένου και ποιο το νόημα των μεταβατικών/συνδετικών
λέξεων που χρησιμοποιούνται;
5. Η κοινωνία της ευμάρειας παρουσιάζει -με κορωνίδα τις οικονομικές αξίες- μια ζωή χωρίς
ιδανικά, με αναπτυγμένο μόνο τον ατομισμό, τον εγωκεντρισμό, την ιδιοτέλεια και την
απληστία. Μια ζωή όπου η πληθώρα των καταναλωτικών αγαθών αυξάνει τις ευκαιρίες
και τους πειρασμούς για παραστρατήματα, για κλοπή και για σύγκρουση με τους νόμους.
Πώς η διαφήμιση, προβάλλοντας το καταναλωτικό πρότυπο ζωής, συντελεί στην έξαρση της