Page 72 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

72
συμφωνία που προκύπτει από την κρίση των δεκτών.
Το βασικότερο χαρακτηριστικό της πληθωρικής ρητορείας στον πολιτικό λόγο είναι
ότι κύριος στόχος της, παρά τα φαινόμενα, δεν είναι να πείσει τους δέκτες. Πριν
απ’ όλα επιδιώκει να προκαλέσει τη συνοχή τής κοινωνικής ομάδας στην οποία
απευθύνεται και όχι να μεταδώσει μήνυμα συγκεκριμένο. Δεν πληροφορεί τον δέκτη,
αλλά νομιμοποιεί τον πομπό. Δεν μεταδίδει μήνυμα συγκεκριμένο που απευθύνεται
στην κρίση των δεκτών, για να τους οδηγήσει στο λογικό συμπέρασμα ότι αυτά που
λέει ο ρήτορας είναι σωστά.
[Ά. Φραγουδάκη, Γλώσσα και Ιδεολογία, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα 71997, σσ. 158-159]
Να προσέξετε στο κείμενο που ακολουθεί πώς ο πολιτικός λόγος μετατρέπεται σε
προπαγάνδα. Στη συνέχεια: α) Να εντοπίσετε ποιες έννοιες παραποιούνται και ποιες αξίες
στρεβλώνονται. β) Να εξετάσετε την ισχύ της τεκμηρίωσης και να σχολιάσετε τη λειτουργία
των στοιχείων του λεκτικού πληθωρισμού, με βάση το παρακάτω απόσπασμα: «Ο λεκτικός
πληθωρισμός στον πολιτικό λόγο χαρακτηρίζεται από πλεονασμούς, κατάχρηση συνωνύμων,
διατύπωση βεβαιωτική, δεοντολογική και θαυμαστική, έντονη συναισθηματική φόρτιση και
μεγαλοστομία. Παγιδεύει το δέκτη κυρίως συναισθηματικά και ηθικά με το μέγεθος και το βάρος
των αξιών που προβάλλει η πολιτική ρητορεία» [Ά. Φραγουδάκη].
Η διαπαιδαγώγησή μου είναι σκληρή. Η αδυναμία πρέπει να διώχνεται με μαστίγιο.
Στα σχολεία μου θα ανδρωθεί μια νεολαία που θ’ αλλάξει τον κόσμο. Θέλω μια
νεολαία απότομη και σκληρή. Η νεολαία οφείλει να συγκεντρώσει όλα αυτά τα
στοιχεία. Πρέπει να υπομένει τον πόνο. Δεν πρέπει να υπάρχει σ’ αυτήν κανένα ίχνος
αδυναμίας ή τρυφερότητας. Το ελεύθερο και υπέροχο αγρίμι πρέπει να ξαναλάμψει
στα μάτια της. Δυνατή και όμορφη, έτσι ονειρεύομαι τη νεολαία μου. Θα είναι ικανή
να πραγματοποιεί όλες τις φυσικές ασκήσεις. Θέλω να δημιουργήσω μια αθλητική
νεολαία. Αυτός είναι ο πρώτος και κυριότερος στόχος. Έτσι, θα έχω μπροστά μου τον
καθαρό κι ευγενικό καρπό της φύσης. Έτσι, θα αναδημιουργήσω τον άνθρωπο. Δεν
θέλω πνευματική καλλιέργεια. Η επιστήμη θα διέφθειρε την νεολαία μου. Αυτό που θα
προτιμούσα είναι ό,τι μαθαίνει να το εφαρμόζει στο παιχνίδι. Αλλά οφείλει να μάθει
ν’ αυτοκυριαρχείται. Θέλω να μάθει να νικά και στις σκληρότερες δοκιμασίες τον
φόβο και τον θάνατο. Αυτό είναι το ύψιστο κατόρθωμα μιας ηρωικής νεολαίας, απ’
αυτή θα ξεπηδήσει ο ελεύθερος άνθρωπος, μέτρο και κέντρο του κόσμου, ο άνθρωπος
δημιουργός, ο άνθρωπος Θεός. Στο σχολείο μου θα λατρεύεται η εικόνα του ωραίου
και αυτοκυρίαρχου ανθρώπου.
[Απόσπασμα από το βιβλίο του Ράουνσιγκ, Συνομιλίες με το Χίτλερ, στο βιβλίο: Αξιολόγηση των μαθητών της Γ΄ Λυκείου
στη Νεοελληνική Γλώσσα Έκφραση-Έκθεση. Μάθημα Γενικής Παιδείας (τεύχος α΄), εκδ. ΚΕΕ, Αθήνα 1999, σ. 65]