Page 70 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

70
Ι Ι . Η ΠΕ ΙΘΩ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙ Τ ΙΚΟ ΛΟΓΟ
1. O πολιτικός λόγος
Ο πολιτικός λόγος είτε γραπτός (π.χ. άρθρα, συνεντεύξεις) είτε προφορικός (π.χ. ομιλίες,
διαλέξεις) αναφέρεται σε ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος (οικονομικά, κοινωνικά,
εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής) και απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό. Σκοπός του πομπού
είναι να πληροφορήσει, να διαφωτίσει τον δέκτη για το θέμα που εξετάζει, ώστε αυτός να
προβεί σε συγκεκριμένες επιλογές και ενέργειες. Ο πομπός του πολιτικού λόγου (ρήτορας/
πολιτικός) χρησιμοποιεί όλους τους γνωστούς τρόπους πειθούς. Έτσι ο πολιτικός λόγος μπορεί
να χαρακτηρίζεται από λογική επιχειρηματολογία, αλλά και από έντονη συναισθηματική
φόρτιση και επιτηδευμένα ρητορικά σχήματα. Κάποτε, μάλιστα, ο πομπός θέτει ως στόχο την
παραπλάνηση και τον εκφοβισμό του δέκτη, ώστε ο τελευταίος να αποδεχτεί ανεπιφύλακτα
και άκριτα τις απόψεις του πρώτου. Στην περίπτωση αυτή, ο πολιτικός λόγος παίρνει τη μορφή
προπαγάνδας .
Με τον όρο «γλώσσα της εξουσίας» ή «εξουσιαστικός λόγος» εννοούμε τη γλώσσα ή
τον λόγο που υποκρύπτει εξουσιαστικές τάσεις και προσπαθεί να αλλοιώσει ή να κάμψει τη
βούληση του δέκτη, µε σκοπό να τον αλλοτριώσει, να του κάνει «πλύση εγκεφάλου» και να τον
υποδουλώσει. Τέτοιος λόγος είναι ο λόγος των πολιτικών, των διαταγμάτων, των προκηρύξεων,
των διαφημίσεων, των νομοθεσιών, των άρθρων των εφημερίδων κ.λπ.
Πώς σχολιάζουμε ένα πολιτικό κείμενο:
• Αναφέρουμε το είδος του κειμένου (πολιτικό) και το θέμα του.
• Επισημαίνουμε ότι αποβλέπει στην πειθώ και γράφουμε την άποψη που υποστηρίζει.
• Εντοπίζουμε και παραθέτουμε τους τρόπους, τα μέσα πειθούς και τα άλλα εκφραστικά μέσα
που χρησιμοποιεί ο συντάκτης του.
• Προσέχουμε μήπως το κείμενο περιέχει κάποιααπό τα χαρακτηριστικά του νοσηρού πολιτικού
λόγου, του πολιτικού, δηλαδή, λόγου που μετατρέπεται σε προπαγάνδα.
2. Τα χαρακτηριστικά του πολιτικού λόγου
• Λεκτικός πληθωρισμός, κατάχρηση συνωνύμων και επαναλήψεις λέξεων.