Page 73 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

73
2. Προϋποθέσεις για την επιτυχία ενός διαλόγου / μιας συνομιλίας
Ένας διάλογος/μια συνομιλία, ακόμη και στην απλούστερη μορφή, την ερωταπόκριση, είναι
επιτυχημένος, όταν ο λόγος των συνομιλητών διαθέτει τις παρακάτω ιδιότητες:
1. Επιτρέπει στον δέκτη να προσλάβει και να κατανοήσει το μήνυμα του πομπού και να
ανταποκριθεί ανάλογα.
2. Είναι ειλικρινής, απαλλαγμένος, δηλαδή, από ψεύδη και από σκόπιμες επιδιώξεις.
3. Είναι σαφής, δηλαδή χαρακτηρίζεται από νοηματική καθαρότητα, συντακτική αρτιότητα και
εκφραστική άνεση, ούτως ώστε να αποφεύγονται οι ασάφειες, τα νοηματικά χάσματα, η
σύγχυση, οι παρερμηνείες κ.λπ.
4. Είναι σχετικός με το θέμα της συζήτησης, επικεντρώνεται, δηλαδή, σε στοιχεία με το προς
διαπραγμάτευση θέμα, αποφεύγοντας άστοχες προεκτάσεις και παρεκβάσεις.
5. Δίνει επαρκείς πληροφορίες για το υπό συζήτηση θέμα. Ούτε περισσότερες από τις αναγκαίες
και άρα περιττές, που προκαλούν σύγχυση και κόπωση. Ούτε και λιγότερες, που προκαλούν
κενά και χάσματα και εμποδίζουν την κατανόηση. Αυτό σημαίνει πως οι συνδιαλεγόμενοι θα
πρέπει να γνωρίζουν το αντικείμενο της συζήτησης και να αξιολογούν και να επιλέγουν τις
πληροφορίες που θα δίνουν για το θέμα
6. Προωθεί τη συνεργασία των δύο ομιλητών .
Όταν οι παραπάνω κανόνες απουσιάζουν (π.χ. αδυναμία ενός ομιλητή ή του συνόλου των
ομιλητών να ανταποκριθούν πειστικά και αποτελεσματικά σε αυτές τις προϋποθέσεις) ή
παραβιάζονται (π.χ. ανειλικρίνεια, συνειδητή, δηλαδή, απόκρυψη της αλήθειας γύρω από το
προς συζήτηση θέμα, προκειμένου να εξυπηρετηθούν σκοπιμότητες και συμφέροντα), τότε
διαταράσσεται η διαδικασία της επικοινωνίας και ο διάλογος οδηγείται σε αποτυχία.
Εκτός, βέβαια, από αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά, που οφείλει να έχει ο λόγος των
συζητητών, υπάρχουν και πολλές άλλες προϋποθέσεις επιτυχίας ενός διαλόγου. Για να είναι,
δηλαδή, ο διάλογος γόνιμος και εποικοδομητικός, απαιτούνται εκτός από τις αντικειμενικές
- εξωτερικές προϋποθέσεις (ελευθερία λόγου, δημοκρατικό κλίμα και γενικά λειτουργία
δημοκρατικών θεσμών) και ορισμένες υποκειμενικές - ατομικές προϋποθέσεις (ικανότητες
/προσόντα, στάση /ήθος των ομιλητών). Να συντάξετε μια επιστολή-διαμαρτυρία προς
τον διευθυντή του προγράμματος ενός τηλεοπτικού σταθμού για τον τρόπο που πολλές
φορές διεξάγονται οι συζητήσεις στον σταθμό του. Να επισημάνετε στην επιστολή σας τους
βασικούς εκείνους όρους και προϋποθέσεις (υποκειμενικοί και αντικειμενικοί παράγοντες) που
απαιτούνται, ώστε να είναι ο διάλογος αποτελεσματικός.