Page 72 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

72
από τον συντονιστή, άλλοτε από τους ίδιους τους συμμετέχοντες. Η κατανομή, δηλαδή, του
χρόνου της ομιλίας ανάμεσα στους συζητητές μπορεί να αναδείξει ή αντιθέτως να περιορίσει
την ικανότητά τους να εκθέσουν πλήρως και σαφώς τις απόψεις τους.
• Ο ρόλος του συντονιστή είναι πολύ σημαντικός, γιατί αυτός καθορίζει τη διαδικασία της
συζήτησης (σειρά ομιλητών, διάρκεια της ομιλίας τους, δευτερολογίες κ.λπ.), ώστε να γίνεται
πολιτισμένα και γόνιμα. Για τον λόγο αυτό πρέπει να έχει επαρκή συγκρότηση και ισχυρή
προσωπικότητα, για να προλαβαίνει και να αντιμετωπίζει παρεκτροπές της συζήτησης και
να κρατά την τάξη. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει συντονιστής, ο λόγος περνά από τον ένα
ομιλητή στον άλλο με γλωσσικά σήματα (ο ομιλητής δίνει στον συνομιλητή του τον λόγο με
μια ερώτηση ή παρατήρηση) ή με εξωγλωσσικά σήματα (στρέφεται προς τον συνομιλητή
του, κάνει μια χειρονομία, μια έκφραση στο πρόσωπό του, με το βλέμμα του, για να δείξει ότι
περιμένει να τον ακούσει). Όταν ένας ομιλητής μονοπωλεί τον λόγο, αυτό μπορεί να οφείλεται
στην προσπάθειά του να επιβάλει τις προσωπικές τους απόψεις σε κάθε πιθανό αποδέκτη
των μηνυμάτων του, στον αυθορμητισμό, στον φανατισμό του ή στην έλλειψη συντονιστή.
• Όταν δύο ή περισσότερα άτομα μιλούν ταυτόχρονα, αυτό συμβαίνει λόγω απουσίας
συντονισμού, απειρίας, έλλειψης σεβασμού προς τον άλλον.
• Παρατηρείται και το φαινόμενο να μην απευθύνεται ο λόγος σε κάποιο πρόσωπο κατά
τη διάρκεια ενός διαλόγου. Τότε αυτό το άτομο μπορεί να νιώθει ότι μειονεκτεί, ότι τον
περιθωριοποιούν, να κάμπτεται η θέλησή του να πάρει μέρος στη συζήτηση και να μην είναι
έτοιμος να απαντήσει σε ερώτηση, όταν του δοθεί ο λόγος.
• Μερικές φορές κάποιο άτομο δεν παίρνει μέρος στη συζήτηση, γιατί δεν τον ενδιαφέρει το
θέμα, δεν το γνωρίζει ή πάλι δεν θέλει να συζητήσει με τα συγκεκριμένα άτομα.
‘ με τον χώρο
Διαφορετικό επίπεδο ύφους θα χρησιμοποιηθεί σε μια αίθουσα διαλέξεων, σε μια φιλική
συγκέντρωση, σε μια τηλεοπτική συζήτηση, στο σχολείο, σε μια γενική συνέλευση. Ο χώρος
μπορεί να επηρεάσει τους συνδιαλεγόμενους και να τους κάνει να νιώσουν οικειότητα και άνεση
ή να τους δυσκολέψει να μιλήσουν με αποτελεσματικό τρόπο. Σε ένα πολυπληθές ακροατήριο ο
ομιλητής στην αρχή μπορεί να νιώσει αμηχανία. Σε έναν κλειστό χώρο θα μιλήσει χαμηλόφωνα,
ενώ σε έναν ανοικτό χώρο θα δυναμώσει τη φωνή του, για να ακούγεται καλύτερα. Όταν υπάρχει
μικρόφωνο, θα προσαρμόσει την ένταση της φωνής του ανάλογα.
Σκεφτείτε τώρα και σεις κάποια άλλα προβλήματα που μπορούν να προκύψουν κατά τη
διεξαγωγή ενός διαλόγου/συζήτησης και για ποιο λόγο;