Page 62 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

62
2. Συγκρίνω τον προφορικό με τον γραπτό λόγο
α) Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος ως μέσα επικοινωνίας
Για να υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, χρειάζονται ο πομπός, ο δέκτης και το
μήνυμα .
1. Το προφορικό μήνυμα /κείμενο ακούγεται και μιλιέται (π.χ. μια ομιλία σε ένα ακροατήριο,
ένας διάλογος της καθημερινής ζωής). Το γραπτό μήνυμα /κείμενο διαβάζεται και γράφεται
(π.χ. ένα άρθρο εφημερίδας, ένα βιβλίο).
2. Ο προφορικός λόγος επιτρέπει στους συνομιλητές να μοιράζονται τον ίδιο χώρο και χρόνο.
Υπάρχει πλούσιο φορτίο ομιλίας με εξωγλωσσικά (χειρονομίες, εκφράσεις) και παραγλωσσικά
στοιχεία (επιτονισμός). Απευθύνεται, δηλαδή, σε δέκτη παρόντα. Ο γραπτός λόγος είναι
αυτόνομος χωροταξικά και χρονικά. Απουσιάζουν τα παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά
στοιχεία, τα οποία μπορούν να αποδοθούν με σημεία στίξης ή σύμβολα ή περιγραφικό λόγο.
Απευθύνεται, δηλαδή, σε δέκτη απόντα.
Πλεονεκτήματα του προφορικού λόγου ως μέσου επικοινωνίας στην κατανόηση του
μηνύματος.
Ο πομπός – ομιλητής:
• έχει την ευκαιρία να βελτιώνει τη διατύπωσή του, να τροποποιεί το λόγο του, προκειμένου να
γίνεται περισσότερο αναλυτικός ή σαφής κάθε φορά.
• χρησιμοποιεί εξωγλωσσικά και παραγλωσσικά μέσα επικοινωνίας (αμεσότητα, ζωντάνια
επικοινωνίας).
Ο δέκτης:
• έχει άμεση επαφή με τον συνομιλητή του, είναι παρών, συμμετέχει.
• μπορεί να καλύψει απορίες του, εκφράζοντάς τες σε εκείνον (ερωταποκρίσεις).
• δέχεται το μήνυμα και το επεξεργάζεται την ίδια στιγμή που εκφωνείται από τον πομπό. Δεν
είναι παθητικό στοιχείο, αλλά αντιδρά ανάλογα, ώστε ο πομπός να γνωρίζει, αν ο δέκτης το
έχει καταλάβει.