Page 77 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

77
– Πήγαινε να με περιμένεις στο προαύλιο! πρόσταξε ο παπάς.
Κι ενώ ο μικρός στεκότανε απολιθωμένος και τον κοίταζε κατάματα, δίχως να
καταλαβαίνει τα λόγια του, ο παπάς τού φώναξε ακόμα πιο βίαια, σηκώνοντας κιόλας
την κοκαλιάρικη χερούκλα του:
– Πήγαινε έξω αμέσως, να μη σε σπάσω στο ξύλο!
Χρήσιμη πληροφορία:
Κατά τη μετατροπή (αλλαγή) του ευθέως λόγου/διαλόγου σε πλάγιο λόγο/αφηγηματοποιημένο
εργαζόμαστε ως εξής:
α) Μετατρέπουμε τις κύριες προτάσεις (ερώτησης, επιθυμίας, κρίσεως) σε αντίστοιχες πλάγιες
και δευτερεύουσες προτάσεις, εξαρτημένες από ρήματα που αποδίδουν τα παραγλωσσικά
γνωρίσματα του λόγου (π.χ. ρώτησε βίαια, πρόσταξε ...).
β) Μετασχηματίζουμε το α΄ ή β΄ πρόσωπο ενικού σε γ΄ πρόσωπο ενικού αριθμού.
γ) Μεταβάλλουμε τους παροντικούς χρόνους των ρημάτων του διαλόγου σε παρελθοντικούς,
για να συμφωνούν με τους παρελθοντικούς χρόνους των ρημάτων της αφήγησης.
δ) Μεταβάλλουμε τις προστακτικές σε προτρεπτικές υποτακτικές, ώστε να υπαχθούν στην
εξάρτηση του πλάγιου λόγου.
Να μετατρέψετε τον διάλογο ανάμεσα στον Σωκράτη και τον Πρωταγόρα, από πλάγιο
λόγο που σας δίνεται, σε ευθύ:
Ο Σωκράτης ρώτησε τον Πρωταγόρα ποιο είναι το μάθημα που διδάσκει και σε τι κάνει
καλύτερους τους νέους. Ο Πρωταγόρας του απάντησε ότι το μάθημα που διδάσκει είναι
η ευβουλία, δηλαδή η ορθή σκέψη και πράξη στην ιδιωτική και δημόσια ζωή. Ο Σωκράτης
του εξέφρασε την αντίρρηση ότι αυτό δεν μπορεί να διδαχθεί και, για να του εξηγήσει
για ποιο λόγο, του ανέφερε για παράδειγμα τους Αθηναίους οι οποίοι, ενώ για όλα τα
άλλα θέματα συμβουλεύονται ειδικούς, για τις υποθέσεις της πόλης δέχονται να τους
συμβουλεύει ο καθένας, επειδή πιστεύουν ότι αυτό δεν διδάσκεται. Ύστερα ζήτησε από
τον Πρωταγόρα να τους αποδείξει ότι η αρετή αυτή διδάσκεται. Ο Πρωταγόρας ρώτησε
τους παρευρισκόμενους αν θέλουν να τους το αποδείξει με ρητορικό λόγο ή μύθο. Και
εκείνοι απάντησαν, με μύθο.