Page 41 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

41
ΙV. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕ ΙΜΕΝΩΝ
Η γλώσσα λειτουργεί σε πολλά επίπεδα και δημιουργεί αμέτρητα κείμενα: κείμενα
που γράφονται και κείμενα που ακούγονται, κείμενα ποιητικά και κείμενα πεζά,
λογοτεχνικά και επιστημονικά, λόγια και λαϊκά, περιγραφικά και αφηγηματικά,
αποδεικτικά και κριτικά, πολιτικά και ρητορικά, ιστορικά και φιλοσοφικά, κείμενα
των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων και των σχολικών εγχειριδίων, του θεάτρου και
του κινηματογράφου, της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου και του Τύπου, των αθλητικών
σχολίων και των θρησκευτικών τελετών, των τίτλων και των διαφημίσεων, των
επαγγελμάτων και του σαλονιού, κείμενα των περιθωριακών και κείμενα της πιάτσας,
των στρατιωτικών και της διοίκησης, των συνδικαλιστών και των διανοουμένων,
κείμενα σύνθετα και κείμενα απλά, συμβουλευτικά και παρακλητικά, ήπια και σκληρά,
της χαράς και της λύπης, κείμενα,­κείμενα,­κείμε­να που ασταμάτητα υφαίνουν τον
ιστό τους γύρω από την ύπαρξή μας, υφαίνοντας μαζί και τους ιστούς των σκέψεων
μας, των σχέσεων μας, της επικοινωνίας μας.
[Χ. Α. Τσολάκης]
Ο επικοινωνιακός ρόλος των κειμένων
Κάθε κείμενο υπηρετεί έναν ορισμένο επικοινωνιακό σκοπό. Η οργάνωση της ύλης και η μορφή
που παίρνουν κάθε φορά (έκφραση, διατύπωση, δομή κ.λπ.) αυτά τα κείμενα βρίσκονται σε
σχέση (και διαφοροποιούνται ανάλογα) με τις διαφορετικές ανάγκες επικοινωνίας. Ένα κείμενο
είναι επιτυχημένο και εκπληρώνει τον στόχο του, όταν βοηθά στην ολοκληρωμένη και χωρίς
απορίες και κενά επικοινωνία. Για να διαπιστώσουμε την αποτελεσματικότητα ενός κειμένου,
θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη παράγοντες σχετικούς με το ποιος μιλάει, με ποιον, με ποιο
σκοπό, για ποιο θέμα, πού, πότε, γιατί, πώς κ.λπ.
Κείμενα…. Κείμενα… Κείμενα…
α) έγγραφα γραπτής πληροφόρησης: διαφήμιση, προσφορά, διαμαρτυρία, αίτηση κ.λπ.,
β) ανακοινώσεις: έκθεση, αναφορά, πρωτόκολλο, πρακτικό, δημοσιογραφική είδηση,
βιογραφικό σημείωμα κ.λπ.,
γ) περιγραφικά: περιγραφή εικόνας, γεγονότος, πορτρέτο, βιογραφία, αντίγραφο,