Page 146 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

146
Βήμα 3ο: Εντοπίζουμε τα βασικά μέρη κάθε παραγράφου (θεματική πρόταση, λεπτομέρειες/
σχόλια, κατακλείδα). Υπογραμμίζουμε τις λέξεις ή φράσεις-κλειδιά. Σημειώνουμε τις
διαρθρωτικές λέξεις, γιατί αυτές βοηθούν στο να βρούμε τις λογικές σχέσεις στην πορεία της
σκέψης. Διακρίνουμε νοηματικές ενότητες (= μία ή περισσότερες παράγραφοι με κοινό θεματικό
κέντρο) και δίνουμε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε παράγραφο ή νοηματική ενότητα.
Η αναπαραγωγή του συνόλου των παραπάνω σημειώσεων και των πλαγιότιτλων, δοσμένο σε
συνεχή λόγο, αποτελεί την περίληψη του κειμένου.
Χρήσιμη πληροφορία:
• Σε αφηγηματικά κείμενα, μπορούμε να έχουμε την περίληψή τους με τη σύνδεση των
απαντήσεων σε ερωτήματα, όπως: Ποιος;. Πού; Πότε; Τι; Γιατί;
• Σε κείμενα ιδεών ή προβληματισμού (επιχειρηματολογικά), η περίληψη σχηματίζεται αν
συνδέσουμε τις απαντήσεις σε ερωτήματα, όπως: Ποιο είναι το πρόβλημα; Τι είπαν οι άλλοι
γι’ αυτό; Ποιες είναι οι αιτίες του; Ποια είναι η θέση του συγγραφέα; Πώς την υποστηρίζει; Σε
ποιο συμπέρασμα καταλήγει;
Σύνταξη μιας περίληψης
Βήμα 1ο: Στην πρώτη πρόταση - περίοδο αναφέρουμε το κεντρικό θέμα/νοηματικό κέντρο του
κειμένου. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ενεργητική σύνταξη (Ο συγγραφέας αναφέρει/
εξετάζει/παρουσιάζει - Στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο συγγραφέας διαπιστώνει/προσεγγίζει/
φωτίζει/διερευνά/διατυπώνει την άποψη) ή παθητική σύνταξη (Το κείμενο αναφέρεται - Στο
κείμενο αυτό υποστηρίζεται ότι…/εκφράζεται η άποψη ότι...).
Βήμα 2ο: Στη συνέχεια, με βάση τις υπογραμμίσεις, τις σημειώσεις που κρατήσαμε ή τον
πλαγιότιτλο, παρακολουθούμε τους συλλογισμούς του συγγραφέα στην πρώτη παράγραφο.
Χρησιμοποιούμε µία συνδετική λέξη, προκειμένου να μεταβούμε από την πρώτη πρόταση -
περίοδο της περίληψής μας στη δεύτερη. Και αναδιατυπώνουμε το σκεπτικό του συγγραφέα
στο γ΄ ρηματικό πρόσωπο και στο δικό μας ύφος. Εργαζόμαστε κατά τον ίδιο τρόπο και στις
επόμενες παραγράφους, επιμένοντας στο νοηματικό βάρος (ουσιώδεις πληροφορίες) του
λόγου και φροντίζοντας για τη λογική αλληλουχία και σύνδεση των νοημάτων με τις κατάλληλες
διαρθρωτικές/συνδετικές λέξεις.
Βήμα 3ο: Μετασχηματίζουμε την καταληκτική παράγραφο του αρχικού κειμένου σε
συμπερασματική περίοδο, στην οποία συμπυκνώνουμε τις τελικές κρίσεις του συγγραφέα
(Καταλήγοντας/Τέλος/Συμπερασματικά, ο συγγραφέας...).