Page 141 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

141
το στόμα του και μόλις είπε αυτά, τρέχει και ορμάει προς ένα κάθισμα και μια θέση
ελεύθερη και άδεια. Δύο ώρες αργότερα κι ύστερα από εκατόν είκοσι λεπτά, τον
ξαναβλέπω και τον συναντώ ξανά στην Κου ντε Ρομ και μπροστά στο σταθμό του
Σαιν Λαζάρ. Βρίσκεται κι είναι μ’ ένα φίλο του και σύντροφο που τον συμβουλεύει
και του συνιστά να προσθέσει και να ράψει ένα κουμπί κι ένα κοκαλένιο στρογγυλάκι
στο παλτό του και στο πανωφόρι του.
[Ραιημόν Κενό, Ασκήσεις ύφους, Μτφ. Α. Κυριακίδης, εκδ. Ύψιλον, Αθήνα 1984, σ. 8]
2. Η περιγραφή μέσα στην αφήγηση
Η περιγραφή και η αφήγηση συνδέονται στενά και μάλιστα τις περισσότερες φορές
συνυπάρχουν μέσα στο κείμενο. Η περιγραφή, βέβαια, είναι περισσότερο απαραίτητη από την
αφήγηση, εφόσον είναι πιο εύκολο να περιγράψουμε από το διηγηθούμε/αφηγηθούμε, παρά
να διηγηθούμε/αφηγηθούμε, χωρίς να περιγράψουμε. Για παράδειγμα: «Το σπίτι είναι βαμμένο
σε άσπρο χρώμα, η στέγη του έχει κεραμίδια και τα παράθυρά του είναι σε χρώμα μπλε». Η
φράση, όμως: «Ο άνθρωπος κινήθηκε προς το τραπέζι, πήρε ένα πιάτο με φαγητό κι κάθισε
να φάει», περιέχει τρία ρήματα πράξης και τέσσερα ουσιαστικά που, όσο και αν ακόμα δεν
είναι με σαφήνεια προσδιορισμένα, μπορούμε να τα θεωρήσουμε ως περιγραφικά. Συνεπώς, η
αφήγηση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς περιγραφή. Υπάρχουν, μάλιστα, αφηγηματικά είδη, όπως
το παραμύθι, το μυθιστόρημα, το έπος όπου η περιγραφή καταλαμβάνει μεγάλο χώρο.
Ο συγγραφέας συχνά χρησιμοποιεί την περιγραφή μέσα στην αφήγηση, για να πετύχει τους
παρακάτω στόχους:
• Να απεικονίσει πιστά και παραστατικά πρόσωπα, μορφές, πορτρέτα.
• Να στήσει το σκηνικό της δράσης μέσα από το οποίο θα εξελιχτεί η δράση και να δώσει τις
αναγκαίες πληροφορίες με άμεσο ή έμμεσο τρόπο.
• Να κάνει μια παύση, ένα διάλειμμα μέσα στην αφήγηση, ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να
παρακολουθήσει τη συνέχεια της ιστορίας.
• Να πετύχει τη μετάβαση από το ένα μέρος της αφήγησης στο άλλο.
• Να επιβραδύνει τη δράση, αφού με την περιγραφή σταματά ο χρόνος και έτσι να κρατήσει
αμείωτο το ενδιαφέρον του δέκτη, ενώ, παράλληλα, να προκαλέσει αγωνία και ένταση για
την εξέλιξη της υπόθεσης.
• Να προσφέρει αισθητική απόλαυση στον αναγνώστη με τις μακροσκελείς και λεπτομερείς
κάποτε περιγραφές.