Page 140 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

140
Ι Ι . ΠΕΡ Ι ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΣΗ
1. Διάκριση της περιγραφής από την αφήγηση
Είδαμε ότι η περιγραφή απεικονίζει με τον λόγο τα βασικά γνωρίσματα ενός αντικειμένου.
Πρόκειται, δηλαδή, γιααναπαράστασηαντικειμένων,προσώπωνκαι καταστάσεων. Τοαντικείμενο
της περιγραφής παραμένει ακίνητο στον χώρο, είναι στατικό. Ακόμη και στην περίπτωση ενός
αντικειμένου που κινείται, η περιγραφή αναπαριστάνει το αντικείμενο που κινείται και όχι την
ενέργεια της κίνησης με τα αίτια και τα αποτελέσματά της.
Αντίθετα, στην αφήγηση ένα πρόσωπο, πράγμα, ομάδα, θεσμός, ιδέα παρουσιάζεται καθώς
ενεργεί/πράττει, κινείται ή μεταβάλλεται/αλλάζει μέσα στον χρόνο. Πρόκειται, δηλαδή, για
αναπαραστάσεις πράξεων, γεγονότων ή συμβάντων. Τα γεγονότα της αφήγησης εξελίσσονται
και αναφέρονται οι αιτίες και τα αποτελέσματά τους. Το αντικείμενο της αφήγησης κινείται στον
χρόνο, είναι δυναμικό.
Συνεπώς, η περιγραφή σχετίζεται με τον χώρο, είναι στατική και αναφέρεται στο «είναι»
των πραγμάτων. Η αφήγηση σχετίζεται με τον χρόνο, είναι δυναμική και αναφέρεται στο
«γίγνεσθαι» των πραγμάτων.
Διαβάστε το παρακάτω κείμενο και προσπαθήστε να διακρίνετε τα περιγραφικά μέρη
από τα αφηγηματικά. Στη συνέχεια, να παρατηρήσετε τον χρόνο των ρημάτων που υπάρχει στα
περιγραφικά και στα αφηγηματικά μέρη και να εξηγήσετε τη διαφορά.
Γύρω στα μισά της μέρας και στο μεσημέρι, βρέθηκα και ανέβηκα στην πλατφόρμα
και στον πίσω χώρο ενός γεμάτου και σχεδόν πλήρους λεωφορείου κι ενός μέσου
μαζικής μεταφοράς της γραμμής $ και που πάει απ’ την Κοντρεσκάρη στο Σαμπερέ.
Είδα και πρόσεξα ένα νέο άντρα και έναν ηλικιωμένο έφηβο αρκετά φαιδρό κι όχι λίγο
γελοίο: σβέρκο ισχνό και λαιμός οστεώδης, μ’ ένα σπόγγο και με μια πλεξούδα γύρω
από το καπέλο και την καλύπτρα. Ύστερα από κάποιο στρίμωγμα και μια σύγχυση,
λέει κι εκφέρει με μια φωνή κι έναν τόνο κλαψιάρικο και γκρινιάρικο πως ο διπλανός
του συνεπιβάτης του το κάνει επίτηδες και βάζει τα δυνατά του να τον σπρώχνει και
να τον ενοχλεί κάθε φορά που κάποιος κατεβαίνει και αποβιβάζεται. Αφού άνοιξε