Page 145 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

145
IV. ΠΕΡ ΙΛΗΨΗ
Η περίληψη δεν αποτελεί ξεχωριστό γραμματειακό είδος, αλλά είναι μια τεχνική πύκνωσης
του λόγου. Αναδιατυπώνει με συντομία, συνοπτικά και περιεκτικά τον προφορικό ή γραπτό
λόγο. Είναι ένα νέο κείμενο, προσωπική δημιουργία αυτού που το γράφει, το οποίο αποδίδει
μετασχηματιστικά και με σαφήνεια το αρχικό κείμενο. Η έκτασή της καθορίζεται σε λέξεις (80-100,
90-110, 100-120), σπανιότερα σε σειρές (12-15) και συνήθως οργανώνεται σε μία παράγραφο.
Διαδικασία και στάδια ανάγνωσης του αρχικού κειμένου
Βήμα 1ο : Διαβάζουμε όλο το κείμενο μία φορά και προσπαθούμε να εντοπίσουμε την κυρίαρχη
ιδέα, το νοηματικό/θεματικό κέντρο. Την κεντρική ιδέα την αναζητούμε:
α) στον τίτλο,
β) στην πρώτη παράγραφο (πρόλογο),
γ) στην τελευταία (επίλογο),
δ) σε όλη την ανάπτυξη του κειμένου.
Βήμα 2ο : Στη δεύτερη ανάγνωση προσπαθούμε να παρακολουθήσουμε την πορεία του κειμένου
από παράγραφο προς παράγραφο, δηλαδή την σειρά με την οποία παρατίθενται οι ιδέες, τα
γεγονότα και να εξακριβώσουμε τη βασική ιδέα του κεντρικού θέματος. Προσέχουμε πάντα τις
πρώτες περιόδους κάθε παραγράφου, γιατί σε αυτές εμπεριέχονται οι κομβικές σκέψεις του
συγγραφέα.
Οι μέθοδοι που ακολουθεί ένας συγγραφέας είναι:
– Η χρήση του σχήματος: αίτιο φαινομένου- αποτέλεσμα φαινομένου (αιτιολογική σχέση).
– Η αναφορά των μειονεκτημάτων και πλεονεκτημάτων ενός θέματος (αντιθετική σχέση).
– Η χρονολογική έκθεση των γεγονότων.
– Η αξιολογική σειρά: παράθεση πληροφοριών ανάλογα με τη σημασία τους κ.λπ.