Page 172 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

172
• Η έκταση μιας μεταβατικής παραγράφου ορίζεται στους 4-8 στίχους. Η χρήση της μεταβατικής
παραγράφου είναι προαιρετική.
• Από άποψη περιεχομένου συγκροτείται από δύο μέρη: Το πρώτο ( ανακεφαλαιωτικό
- συμπερασματικό) αναφέρεται στα προλεγόμενα και συνοψίζει επιγραμματικά την
προηγούμενη θεματική ενότητα. Το δεύτερο (προεξαγγελτικό ) «προανακρούει» με συντομία
την επόμενη θεματική ενότητα και προετοιμάζει τον αναγνώστη για όσα θα ακολουθήσουν.
Τα μέρη (ανακεφαλαιωτικό και προεξαγγελτικό), που απαρτίζουν μια μεταβατική παράγραφο,
δεν είναι κατ’ ανάγκη ισόποσα.
• Ένας άλλος τρόπος μετάβασης από τη μια νοηματική ενότητα στην άλλη είναι η ενσωμάτωση
του προεξαγγελτικού μόνο μέρους της μεταβατικής παραγράφου στο τέλος της προηγούμενης
ενότητας.
Για παράδειγμα: Όλα αυτά είναι στοιχεία που συνθέτουν τη ζοφερή εικόνα της φύσης και την
άσχημη θέση στην οποία βρίσκονται οι σημερινοί άνθρωποι. (α) Ωστόσο, το πρόβλημα δεν
δημιουργήθηκε ξαφνικά, δεν «έπεσε» από τον ουρανό. Προέκυψε σιγά-σιγά από τις πρώτες
βιομηχανικές επαναστάσεις και από τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιμετώπισαν τη φύση. (β)
Ακριβώς σ’ αυτή τη σχέση που οικοδόμησαν οι άνθρωποι και τα βιομηχανικά κράτη με τη φύση
θα αναζητήσουμε τα αίτια του προβλήματος.
(α) Ανακεφαλαιωτικό μέρος
(β) Προεξαγγελτικό μέρος
Ανάπτυξη – σχολιασμός ιδέας / άποψης και ανασκευή επιχειρημάτων -
Κατασκευή παραγράφου
Στο μάθημα της Έκφρασης - Έκθεσης, δίνεται μία ερώτηση στην οποία μας ζητούν να
αναπτύξουμε ή να σχολιάσουμε μια θέση/άποψη, μια γνώμη/κρίση, ένα γνωμικό/απόφθεγμα,
ή να ανασκευάσουμε ένα επιχείρημα, παρουσιάζοντας την αντίθετη θέση, σε ένα όριο που
καθορίζεται συνήθως στις 60-80 ή 70-90 ή 80-100 λέξεις. Το όριο των λέξεων δεν είναι τόσο
αυστηρό όσο στο περιληπτικό κείμενο, καλό, όμως, είναι να το τηρούμε. Για τη δημιουργία
μικροκειμένων ακολουθούμε τη γνωστή διαδικασία της ανάπτυξης της παραγράφου.
1. Ανάπτυξη ή σχολιασμός ιδέας/άποψης
• Διαβάζουμε προσεκτικά τη θέση (άποψη, γνωμικό) που μας δίνεται να αναπτύξουμε.
Επισημαίνουμε την κύρια έννοια/ιδέα και τις δευτερεύουσες έννοιες. Εντοπίζουμε τα
ζητούμενα (ποια ερωτήματα προκύπτουν) και προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις έννοιες