Page 175 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

175
3. Ασύνδετο σχήμα
Ασύνδετο σχήμα ονομάζεται η απλή παράθεση στοιχείων (λέξεων, φράσεων, προτάσεων), που
βρίσκονται στον λόγο η μία μετά την άλλη, χωρίς κάποια συνδετική λέξη μεταξύ τους. Όταν
χρησιμοποιούμε το ασύνδετο σχήμα στον γραπτό λόγο, βάζουμε κόμμα ανάμεσα στις λέξεις ή
τις φράσεις που παρατίθενται ασύνδετα.
• Ο συγγραφέας αποσκοπεί στο να δώσει ένταση, έμφαση στον λόγο και ίσως να χρωματίσει
συναισθηματικά το κείμενό του.
• Παράλληλα, διαπιστώνουμε ότι το ασύνδετο σχήμα συμβάλλει στη ζωντάνια και στην
παραστατικότητα ενός κειμένου, ενώ συνάμα πυκνώνει το λόγο.
• Προσδίδει στο ύφος και τον τόνο χαρακτήρα λιτό, γοργό, κοφτό (ελλειπτικός λόγος).
4. Μακροπερίοδος / μακροπρόθεσμος και
μικροπερίοδος / βραχυπερίοδος / βραχυπρόθεσμος λόγος
Περίοδος ονομάζεται το τμήμα του λόγου που αποτελείται από μία ή περισσότερες προτάσεις,
έχει ένα ολοκληρωμένο νόημα και κλείνεται στον γραπτό λόγο ανάμεσα σε δύο τελείες ή μία
τελεία και ένα ερωτηματικό ή θαυμαστικό ή αποσιωπητικά.
Μακροπερίοδος λόγος
• Αποτελείται από εκτεταμένες περιόδους με πολλές κύριες και δευτερεύουσες προτάσεις.
Κύρια συντακτική υποδομή είναι η διαδοχική υπόταξη.
• Όταν οργανώνεται κατάλληλα, δημιουργεί σύνθετο, επίσημο και αυστηρό ύφος.
• Αποτελεί δείγμα υψηλού επιπέδου του πομπού, ενώ ταυτόχρονα βοηθά τον δέκτη να
αντιληφθεί τις διαπλοκές των εννοιών.
• Ο συγγραφέας εκφράζει σύνθετες και περίπλοκες σκέψεις. Με τον τρόπο αυτό, επιζητεί να
παρουσιάσει αναλυτικά τη συλλογιστική του πορεία, την επιχειρηματολογία του, ώστε να την
καταστήσει πειστική.
• Προσδίδει έμφαση, ένταση στον λόγο, με αποτέλεσμα το κείμενο να αποκτά δυναμικό και
γοργό ρυθμό.
• Ενδέχεται να λειτουργεί παραπειστικά, όταν υπάρχει χαλάρωση από πλευράς λογικών
σχέσεων, καθιστώντας ασαφή τα νοήματα.
• Προϋποθέτει πολύπλοκη οργάνωση και ευχέρεια στη χρήση του λόγου.