Page 87 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

87
επιστημονικού κειμένουείναι ναπροωθήσει την έρευνακαι τη γνώση και ναθέσει νέαερωτήματα,
που προκύπτουν από τα ισχύοντα επιστημονικά δεδομένα. Ο επιστημονικός λόγος διακρίνεται
σε κείμενα: α) ανθρωπιστικών επιστημών και β) εφαρμοσμένων/θετικών επιστημών.
Πώς σχολιάζουμε ένα επιστημονικό κείμενο:
• Αναφέρουμε το είδος του κειμένου (επιστημονικό) και το θέμα του.
• Παρουσιάζουμε τη δομή του κειμένου.
• Εντοπίζουμε και παραθέτουμε τα μέσα πειθούς και τα άλλα εκφραστικά μέσα (γλώσσα) που
χρησιμοποιεί ο συντάκτης του, δίνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα.
• Διατυπώνουμε το συμπέρασμά μας, αναφέροντας πού αποβλέπει ο συγγραφέας (στην πειθώ
ή τη διαφώτιση).
2. Τα χαρακτηριστικά του επιστημονικού λόγου
Τα βασικά χαρακτηριστικά / γνωρίσματα του επιστημονικού λόγου είναι τα εξής:
• Περιγραφικός λόγος: αντικειμενική παρατήρηση και αναλυτική περιγραφή των φαινομένων.
• Ερμηνευτικός λόγος: ερμηνευτική προσέγγιση και ανάλυση των φαινομένων.
• Ορθολογικός και αποδεικτικός/τεκμηριωμένος λόγος: επίκληση στη λογική και στην αυθεντία
για την απόδειξη των θέσεων-ισχυρισμών του πομπού.
• Απρόσωπος και αντικειμενικός: επίσημο και τυπικό ύφος, ουδέτερη οπτική γωνία.
• Κυριολεκτική (αναφορική) λειτουργία της γλώσσας: Ακριβής χρήση της γλώσσας / δήλωση.
Ύφος αυστηρό και λιτό. Σαφήνεια και ακρίβεια των διατυπώσεων. Απουσία σχημάτων λόγου.
Μεταφορική χρήση της γλώσσας μόνο όταν ο συγγραφέας θέλει να εκλαϊκεύσει τα νοήματα
και να κεντρίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
• Χρήση ειδικού λεξιλογίου/ορολογίας ενός συγκεκριμένου επιστημονικού κλάδου.
• Τρόποι πειθούς: Επίκληση στη λογική και επίκληση στην αυθεντία.
• Αξιοποίηση της προϋπάρχουσας γνώσης (της κατακτημένης, δηλαδή, επιστημονικής γνώσης),
που σχετίζεται με το αντικείμενο της επιστημονικής μελέτης.
• Αυστηρή λογική οργάνωση και δομική διάρθρωση: Εύκολα μπορεί κανείς να διακρίνει τα
βασικάμέρη τουεπιστημονικούκειμένου (πρόλογος, κύριομέρος, επίλογος) και τις νοηματικές
ενότητες, οι οποίες, συνήθως, προεξαγγέλλονται στην αρχή του κειμένου.