83
την Ευρώπη τα ξαναπήραμε πίσω.
Πορεία προς την Ευρώπη δεν σημαίνει αλλοτρίωση, αλλά ουσιαστική συνειδητοποίηση
της μοναδικότητάς μας. Δεν σημαίνει να απαρνηθούμε τη βυζαντινή ή τη λαϊκή μας
παράδοση ούτε τις ασιατικές μας επιδράσεις. Ίσα - ίσα που, αν πρέπει κάτι κι εμείς
να κομίσουμε στην Ευρώπη, είναι το δικό μας ιδιαίτερο στοιχείο. Ούτε άλλωστε η
Ευρώπη μας θέλει πιθήκους, μίμους και καθρέφτες της. Γιατί ακριβώς αυτή είναι η
ουσία της Ευρώπης -η πολυμέρεια, η πολυμορφία. Εξευρωπαΐζω δεν σημαίνει κάνω
πράγματα πιο ομοιογενή αλλά πιο ανόμοια. Η Ευρώπη δεν υπάρχει σαν ισοπεδωτική
κεντρική δύναμη, σαν αφομοιωτική μηχανή, σαν πολιτιστικός οδοστρωτήρας. Η
Ευρώπη είναι το σύνολο των διαφορών των Ευρωπαίων.
Και είμαι Ευρωπαίος, σημαίνει πρώτα είμαι Άγγλος, Γερμανός, Γάλλος -και ίσως
ακόμα περισσότερο είμαι Ουαλός, Βαυαρός ή Προβηγκιανός. Εξευρωπαΐζω σημαίνει
ακριβώς το αντίθετο του εξαμερικανίζω. Μόνο στα πλαίσια της Ευρώπης θα
μπορέσουμε να βρούμε τη χαμένη μας εθνική ταυτότητα.
Θυμόμαστε τον ορισμό του ορισμού; Για να ορίσουμε κάτι, έλεγε η παλιά Λογική,
χρειάζεται το «γένος προσεχές» και η «ειδοποιός διαφορά». Το γένος μας το κοντινό
είναι η Ευρώπη. Εμείς θα ψάξουμε την ειδοποιό διαφορά, για να βρούμε τον ορισμό
του εαυτού μας.
Και η Ευρώπη θα μας βοηθήσει, όπως μας βοήθησε ήδη να συνειδητοποιήσουμε το
καθαρά ελληνικό μας στοιχείο. Ευρωπαίοι πρωτομάζεψαν τα δημοτικά μας τραγούδια,
αξιολόγησαν τα βυζαντινά μας, δίδαξαν τους λαογράφους μας, ανακάλυψαν τους
λαϊκούς μας καλλιτέχνες.
Η Ευρώπη πρωτοξέθαψε τα αρχαία μας. Ο Ρήγας, ο Κοραής, ο Σολωμός από εκεί μας
έφεραν την ελευθερία, τα γράμματα και την ποίηση. Και οι πιο «φανατικοί» Έλληνες
-ο Γιαννόπουλος, ο Δραγούμης, ο Ψυχάρης, ο Αποστολάκης- έγιναν Έλληνες, χάρη
στην ευρωπαϊκή παιδεία. Η Ευρώπη τους οδήγησε στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την Ευρώπη. Ας μην ξαναρχίσουμε τις μάταιες
διαμάχες των Σλαβόφιλων και των Ευρασιατών στη Ρωσία, για το αν ανήκουμε κι αν
πρέπει να ανήκουμε στην Ευρώπη. Γιατί απλούστατα δεν υπάρχει άλλος χώρος, όπου
να μπορεί κανείς σήμερα να ζήσει με ηθική, πολιτιστική και εθνική αξιοπρέπεια. Η
Ευρώπη είναι η ελπίδα του ανθρώπινου γένους να σωθεί ο ακέραιος, ελεύθερος και
συνειδητός άνθρωπος.
[Νίκος Δήμου, Απόσπασμα από την ιστοσελίδα του συγγραφέα
στη διεύθυνση:
I...,73,74,75,76,77,78,79,80,81,82 84,85,86,87,88,89,90,91,92,93,...192