Page 153 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

153
διάσταση προς την παθητική προσαρμογή, αφ’ ετέρου, όμως, δεν σημαίνει και ρήξη
με την πραγματικότητα.
Ο διανοούμενος έχει την δύναμη να αποσπάται από τα πράγματα -τις πολιτικές
θέσεις, τις καλλιτεχνικές τεχνοτροπίες, τα αξιώματα της συμβατικής ηθικής, τους
κοινωνικούς θεσμούς και τα λογής συνθήματα- όχι για να μείνει έξω από την
πρακτική ζωή, αλλά για να αναμετρηθεί μαζί της.
Η θέση του διανοούμενου μοιάζει κατά πολύ μ’ εκείνη του Σωκράτη. Ξεχωρίζοντας από
τους πολλούς δεν είναι ένας επαΐων*, δεν είναι ο ειδικός μιας τέχνης, αλλά αυτός, που
ανοίγεται προς το όλον, κινδυνεύοντας, όμως, να χαθεί μέσα στην αοριστία. Για να μη
χαθεί μέσα στην αοριστία -την ανεύθυνη θεωρητικολογία- ο διανοούμενος σήμερα
χρειάζεται πάνω απ’ όλα μιαν υ π ε ύ θ υ ν η π ε ρ ι σ υ λ λ ο γ ή . Ο διασκορπισμός της
εποχής μας δεν εμφανίζεται μόνο μέσα στην αύξουσα εξειδίκευση, αλλά και μέσα
στην καταναλωτική συνείδηση του σημερινού ανθρώπου στη σχέση του με τα αγαθά,
που του προσφέρονται στον τομέα της διαβιώσεως ή της ψυχαγωγίας.
Για την περισυλλογή του αυτή, που είναι διπλή, δηλαδή αφορά τα γύρω του και τον
εαυτό του, ο διανοούμενος της εποχής μας έχει, λοιπόν, να παλαίψει σκληρά. Η
περισυλλογή του δεν είναι μια ασκητική φυγή, είναι μια υπεύθυνη περισυλλογή, που
κατορθώνει να ξεπεράσει την επικαιρότητα και να προσδώσει στη στιγμή το βάθος
της μνήμης και του σχεδιασμού. Τον διανοούμενον, αν είναι ζωντανός πνευματικός
άνθρωπος, δεν τον ενδιαφέρει τόσο το παρελθόν και το μέλλον όσο το παρόν. Το
παρόν είναι αυτό, μέσα στο οποίο δοκιμάζεται.
[Κώστας Π. Μιχαηλίδης, Οικείωση και Αλλοτρίωση, Διασκευή. Εξετάσεις Γ΄ Λυκείου, Ιούνιος 2001]
* επαΐων = αυτός που αισθάνεται, καταλαβαίνει, ξέρει
1. Γιατί ο συγγραφέας επιλέγει την αραιογράφηση των λέξεων: «α π ό σ τ α σ η » και
« υ π ε ύ θ υ ν η π ε ρ ι σ υ λ λ ο γ ή » ;
2. «Συνήθως προϋποθέτουμε ... ή της ψυχαγωγίας». Για κάθε παράγραφο του αποσπάσματος
αυτού να γράψετε έναν πλαγιότιτλο.
3. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις λέξεις με τη σημασία που έχουν στο
κείμενο: περισυλλογή, συμβιβάζεται, αοριστία, διαμαρτυρία, ενδιαφέρει, διάνοια.
4. ψυχαγωγία, τεχνοτροπίες: Να σχηματίσετε τέσσερις νέες σύνθετες λέξεις, χρησιμοποιώντας
για καθεμιά από ένα (διαφορετικό κάθε φορά) συνθετικό των παραπάνω λέξεων.