Page 156 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_Γ' Λυκείου

156
3. Αφού προσδιορίσετε τις έννοιες «ευημερία» και «ευμάρεια», καθώς και «βιοτικό επίπεδο»
και «ποιότητα ζωής», να εξηγήσετε αν συνδέονται με την επιστήμη και τη συνακόλουθη
τεχνολογική ανάπτυξη.
4. Στο πλαίσιο του μαθήματος του Επαγγελματικού Προσανατολισμού οργανώσατε μια
εκδήλωση στο σχολείο σας. Ένας μαθητής υποστήριξε πως η τεχνολογία είναι πολύ σημαντική
για την ανάπτυξη μιας χώρας και πως η χώρα μας οφείλει να εκσυγχρονιστεί τεχνολογικά. Εσύ
πήρες μετά από αυτόν τον λόγο και, χωρίς να απορρίψεις την πρότασή του, υποστήριξες πως
πρέπει, παράλληλα, να καλλιεργήσει και να διατηρήσει τον ανθρωπισμό (550-600 λέξεις).
Πολιτισμός υπό αμφισβήτηση
Γιατί έπαψε ο σημερινός άνθρωπος (ο στοχαστικός, φυσικά, και ευαίσθητος) να
πιστεύει στον πολιτισμό του;
Η απάντηση στο ερώτημα είναι, νομίζω, η εξής: Γιατί μέσα στα αγαθά και παρ’
όλα τα αγαθά –τα υλικά εννοώ– που έχει αποκτήσει, δεν είναι ευτυχής. Με την
εφεύρεση νέων μηχανών και την αδιάκοπη τελειοποίησή τους, προπάντων όμως με
τη συγκέντρωση αυτής της φοβερής δύναμης που δίνει στον άνθρωπο η μηχανή, έχει
μπει σ’ ένα αδυσώπητο1 κύκλωμα από το οποίο μάταια αγωνίζεται να βγει. Η φορά του
συστήματος τον σπρώχνει όχι να κάνει σε όλους προσιτότερα τα μέσα που μπορούν
να ικανοποιήσουν τις βασικές ανάγκες τους, αλλά να πολλαπλασιάζει τις ανάγκες
του μεγάλου αριθμού διαδίνοντας την πολυτέλεια της ματαιοδοξίας, για να αυξάνει
διαρκώς η κατανάλωση αγαθών. Εφόσον, όμως, δεν ανασυντάσσεται απάνω σε νέα
βάση η κλίμακα των αξιών μας, αδύνατο να ανακοπεί ο ρυθμός της καλπάζουσας
παραγωγής και ζήτησης αγαθών.
Αναγκάζεται, λοιπόν, ο άνθρωπος, για να ικανοποιήσει τις διαρκώς
πολλαπλασιαζόμενες ανάγκες του, να καταναλίσκει ολοένα περισσότερα και
ποικιλότερα αγαθά. Επειδή, όμως, αυτά δεν προσφέρονται βέβαια δωρεάν, αλλά
αγοράζονται, και μάλιστα ακριβά, ο συνεχώς ερεθιζόμενος με το δόλωμα των ανέσεων
καταναλωτής υποχρεώνεται να διαλέξει έναν από δύο δρόμους, ολέθριους και τους
δύο. Ή τον «έντιμο», δηλαδή την καλύτερα αμειβόμενη εργασία, την εντατική και
καταπονητική, που του καταβροχθίζει τα καλύτερα χρόνια της ζωής και τον φθείρει
γρήγορα. Ή τον «ανέντιμο», του δόλου και της αρπαγής, που ζημιώνει τον ληστή
περισσότερο από τα θύματά του. Παραλείπω μιαν άλλη συνέπεια της ανωμαλίας,
για να μη γίνει ανυπόφορα μαύρη η εικόνα μου: τον κίνδυνο των πολεμικών ρήξεων
που προκαλεί ο σκληρός ανταγωνισμός των ισχυρών, ρήξεων που με τα σύγχρονα
μέσα της καταστροφής μπορούν να διαλύσουν τον πλανήτη μας ως πυροτέχνημα.