Page 122 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

122
Έξω από το σχολείο ένα αυτοκίνητο τραυματίζει ελαφρά έναν συμμαθητή σας. Εσείς:
α) Προλαβαίνετε να συγκρατήσετε τις βασικές λεπτομέρειες του συμβάντος με τη μορφή
σημειώσεων.
β) Συντάσσετε ένα άρθρο, για να παρουσιάσετε το περιστατικό στην τοπική εφημερίδα και να
υποστηρίξετε την αναγκαιότητα της πεζοδρόμησης του δρόμου μπροστά στο σχολείο.
Το παρακάτω κείμενο είναι γραμμένο στο ηπειρώτικο ιδίωμα, όπου το άτονο «ε» τρέπεται
σε «ι». Αφού το διαβάσετε, να γράψετε το κείμενο σε συνεχή αφήγηση, μετατρέποντας τον ευθύ
λόγο σε πλάγιο. Μπορείτε, ακόμη, να ενσωματώσετε στην αφήγηση τα σχόλια/συμπεράσματα
σας σχετικά με την αξία της τιμής. [Για την μετατροπή του ευθέος λόγου σε πλάγιο, βλ. σ. 75].
Έκαμαν μια φορά συντρουφιά η τιμή, η φουτιά κι του νιρό. Ικεί π’ πιρβατούσαν (εκεί
που περπατούσαν), λεν τς φουτιάς οι άλλ’ δυο οι σνντρόφ’τς: «Άμα σι χάσουμι, πού θα
σι ματαβρούμι;» (ξαναβρούμε).
– Όπ’ ιδείτε καπνό, τς λέει, ικεί μι βρίσκιτι».
– Ρουτούν και το νιρό: «Σα σι χάσουμε ισένα, πού θα σι ματαβρούμι;».
– «Όπ’ χλουρό λβάδι’ (λιβάδι) ικεί είμι ιγώ».
– Λεν στου τέλους κι τς τιμής: «Κι ισένα, κυρά τιμή, σα σι χάσουμι, πού θα σι
ματαβρούμι;».
– «Ιμένα, τς είπε, να μη μ’ αφήνιτι από του κουντό (από κοντά σας). Άμα μι χάσιτι μια
φουρά, π’θενά δε θα μι βρήτι...».
2. Αφηγηματικό περιεχόμενο και αφηγηματική πράξη
Σε οποιαδήποτε αφήγηση διακρίνουμε δύο βασικά και απαραίτητα συστατικά στοιχεία: το
αφηγηματικό περιεχόμενο και την αφηγηματική πράξη.
Αφηγηματικό περιεχόμενο είναι το μήνυμα της αφήγησης. Είναι δηλαδή τα πραγματικά ή
φανταστικά (πλασματικά) γεγονότα, τα συμβάντα, τα περιστατικά, οι πράξεις των διαφόρων
προσώπων που συνθέτουν την ιστορία.
Αφηγηματική πράξη είναι ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται τα γεγονότα από τον αφηγητή,
δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιείται η αφήγηση.
Με άλλα λόγια σε μια αφήγηση υπάρχει το «τι» (το περιεχόμενο) και το «πώς» (η πράξη)
παριστάνεται ένα συμβάν. Έτσι, είναι δυνατόν να έχουμε δύο αφηγήσεις με κοινό περιεχόμενο,