Page 119 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

119
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΑΦΗΓΗΣΗ
Ι . ΑΦΗΓΗΣΗ
1. Ορισμός της αφήγησης
Αφήγηση είναι μια πράξη επικοινωνίας με την οποία παρουσιάζεται προφορικά ή γραπτά
ένα γεγονός ή μια σειρά γεγονότων, πραγματικών ή φανταστικών (μυθοπλαστικών, επινοημένων,
πλασματικών). Η αφήγηση, ως πράξη επικοινωνίας, προϋποθέτει τρία τουλάχιστον στοιχεία: τον
πομπό (=αφηγητή), που πραγματοποιεί την αφήγηση, τον δέκτη (=αποδέκτη της αφήγησης)
προς τον οποίο απευθύνεται η αφήγηση και το μήνυμα (=θέμα, περιεχόμενο της αφήγησης).
Ο αφηγητής προσπαθεί να δώσει στον αποδέκτη τα απαραίτητα στοιχεία και τις πληροφορίες
γύρω από τον τόπο (πού), τον χρόνο (πότε), τα πρόσωπα (ποιοι), το γεγονός ή τα γεγονότα (τι)
και τα πιθανά αίτια (γιατί) ενός συμβάντος. Η έκταση της αφήγησης ποικίλλει, από πολύ σύντομη
έως πολύ εκτεταμένη.
Ο όρος «αφήγηση» δεν σχετίζεται αποκλειστικά ούτε με τη γλώσσα ούτε με τη λογοτεχνία.
Αφήγηση μπορούμε να έχουμε στην καθημερινή ζωή, αλλά και σε άλλες τέχνες, όπως στον
κινηματογράφο ή σε ένα έργο ζωγραφικής ή γλυπτικής (π.χ. τα γλυπτά της ζωφόρου του
Παρθενώνα). Γενικότερα, πολλοί σήμεραυποστηρίζουνότι οάνθρωπος έχει τηνέμφυτη ικανότητα
να οργανώνει με τρόπο αφηγηματικό τις εμπειρίες του. Από την άποψη αυτή, η αφήγηση αφορά
όχι μόνο τη λογοτεχνία αλλά και την επιστήμη και όλες σχεδόν τις εμπειρίες του ανθρώπου.
Αφηγηματολογία είναι ο επιστημονικός κλάδος της θεωρίας της λογοτεχνίας που επιχειρεί να
δώσει απαντήσεις σε τρεις ερωτήσεις: Ποιος αφηγείται; Τι αφηγείται; Πώς αφηγείται;