Page 120 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

120
Βασικά χαρακτηριστικά/στοιχεία της αφήγησης:
• Η αφήγηση οργανώνεται με άξονα τον χρόνο, αφού παρουσιάζεται ένα γεγονός που έγινε.
Οι καταστάσεις συνδέονται αιτιολογικά μεταξύ τους, δηλαδή μια πράξη γίνεται η αιτία, για
να ακολουθήσει κάποια άλλη.
• Η αφήγηση ακολουθεί την εξής δομή (διάρθρωση / αρχιτεκτονική σύνθεση):
α) Έκθεση: πληροφορίες για τους ήρωες, τον χώρο, τον χρόνο και την κατάσταση από την
οποία ξεκινά η αφήγηση.
β) Πλοκή: η εξέλιξη της αφήγησης και η έκβασή (αποτέλεσμά) της.
γ) Λύση: η κρίση του αφηγητή για το νόημα της ιστορίας.
• Κύριος χρόνος της αφήγησης είναι ο αόριστος, αλλά χρησιμοποιείται και ο παρατατικός ή
ο υπερσυντέλικος. Μερικές φορές χρησιμοποιείται και ο ενεστώτας, για να αποκτήσει το
αφηγηματικό κείμενο ζωντάνια, παραστατικότητα και αμεσότητα.
• Η γλώσσα της αφήγησης χαρακτηρίζεται από τη χρήση συνδετικών λέξεων και φράσεων
που δείχνουν τη χρονική σειρά των γεγονότων (έπειτα, ύστερα, κατά τη διάρκεια) και την
αιτιολογική σχέση μεταξύ τους (επειδή, καθώς, για το λόγο αυτό). [Για τη συνοχή του κειμένου, βλ.
σσ. 140-141].
Στον παρακάτω μύθο του Αισώπου να σημειώσετε τη δομή/μέρη της αφήγησης, όπως
παρουσιάζονται παραπάνω στη θεωρία.
Ο­τζίτζικας­και­ο­μέρμηγκας­
Κάποτε ήταν ένα τζιτζίκι και ένα μυρμήγκι. Το τζιτζίκι είχε φτιάξει τη φωλιά του
στα κλαδιά ενός δέντρου, ενώ το μυρμήγκι στις ρίζες του.
Ήταν καλοκαίρι και μόλις ανέτειλε ο ήλιος, το μυρμήγκι ξεκινούσε την εργασία του.
Έβγαινε από τη φωλιά του και έψαχνε να βρει διάφορους σπόρους. Όταν έβρισκε
κάποιον, τον φορτωνόταν στην πλάτη και τον μετέφερε στη φωλιά του, όπου τον
αποθήκευε. Ο εργατικός μας φίλος εργαζόταν από την ανατολή μέχρι την δύση του
ήλιου.
Από την άλλη μεριά, το τζιτζίκι ξυπνούσε, αφού είχε σχεδόν μεσημεριάσει. Έβγαινε
από τη φωλιά του και, αφού έτρωγε κάτι πρόχειρα, έπιανε το τραγούδι που, μερικές
φορές, το συνέχιζε ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα. Εκτός από το να τρώει και να
τραγουδάει, δεν έκανε τίποτα άλλο όλη μέρα.
Έτσι περνούσαν οι μέρες, η μία μετά την άλλη, και ήρθε ο καιρός που έφυγε το
καλοκαίρι και έδωσε τη θέση του στο φθινόπωρο. Ο ουρανός συννέφιασε, ψιλή βροχή
άρχισε να πέφτει και τα φύλλα των δέντρων ένα ένα ξεράθηκαν και έπεσαν στη γη.