Page 184 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_A' Λυκείου

184
συμβίωση. Τι θ’ απομείνει από το ήθος της σημερινής νεολαίας; Μπορεί και μόνο το
ξάστερο, θαρρρετό τούτο βλέμμα των κοριτσιών που πέρασαν μέσα στο σούρουπο με
τα κλωνάρια στο χέρι. Το βλέμμα που ξέρει να κοιτάζει ίσια, κατάματα, να μετράει
και να ρωτάει. Ας τους ευχηθούμε όμως ακόμα κάτι: Σαν έρθει και γι’ αυτά η ώρα να
πάρουν την άλλη κατεύθυνση στη λεωφόρο, τότε που ο κόσμος τους θα έχει ξεπεράσει
πια τη σημερινή του επαναστατική αδιαλλαξία και ψυχρότητα, να μπορούν να νιώσουν
την ίδια μ’ εμάς παμπάλαιη, τρυφερή αδυναμία, που κάνει τον άνθρωπο να στηρίζεται
στον άνθρωπο και το ζευγάρι ν’ αποσύρεται μέσα στο σούρουπο σφιγμένο, με την
άχνα γύρω του μιας τελευταίας θαλπωρής. Ίσως τότε ανακαλύψουν μιαν ανυποψίαστη
ποικιλία του σεβασμού: την ευλάβεια μπροστά στους κουρασμένους αυτούς που δεν
έχουν πια ψευδαισθήσεις, κλωνάρια, τρόπαια.
[Α. Τερζάκης, Προσανατολισμός στον αιώνα , Οι Εκδόσεις των φίλων, 51987, σσ. 157-160]
*Audiatur et altera pars= Ας ακουστεί και η άλλη πλευρά.
Για το Γέλιο
Η παρουσία του [γέλιου] είναι ευεργετική, και αντίθετα, η απουσία του γίνεται
δυσάρεστα αισθητή σε κάθε σχεδόν εκδήλωση της κοινωνικής ζωής. Κάτω από
όμοιες συνθήκες και με τις ίδιες προϋποθέσεις ένα ευρύτερο σύνολο ή μια ολιγάριθμη
συντροφιά ή κι ένα άτομο ζει είτε πληρέστερη και πιο χαρούμενη ζωή, εφόσον
υπάρχει το γέλιο, είτε φτωχότερη και πιο μίζερη, εφόσον αυτό απουσιάζει. Ακόμη η
ευαισθησία και ο συναισθηματικός κόσμος μιας κοινωνίας, η πνευματική της στάθμη
και η αισθητική της καλλιέργεια μπορούν με πολύ ασφαλή τρόπο να προσδιοριστούν
τόσο από τη συχνότητα του γέλιου όσο και από την ποιότητα των μέσων που το
προκαλούν. Έτσι συχνά μας βοηθά να χαρακτηρίσουμε ένα λαό το αν γι’ αυτόν μια
κατάσταση θεωρείται κωμική ή όχι, ένας μορφασμός, μια χειρονομία, μια έκφραση,
μια λέξη που προκαλεί γέλιο ή τον αφήνει αδιάφορο. Φυσικά κάτι ανάλογο συμβαίνει
όταν πρόκειται να κρίνουμε ένα συγκεκριμένο άτομο· ιδιαίτερα ο τρόπος με τον
οποίο αντιλαμβάνεται το κωμικό, ο τρόπος με τον οποίο αντιδρά σ’ αυτό και η
ικανότητά του να κάνει χιούμορ συμβάλλουν πολύ στον χαρακτηρισμό του. Λοιπόν,
με αυτά τα δεδομένα δεν δικαιολογείται προσπάθεια οργάνωσης της σχολικής ζωής,
και ειδικότερα καταρτισμός σχολικών προγραμμάτων που δεν αντιμετωπίζει το θέμα
της αγωγής του γέλιου. […] Γι’ αυτό μπορούμε να ισχυριστούμε ότι με μια κατάλληλη
αγωγή ένα άτομο ελάχιστα ευαίσθητο στο χιούμορ μπορεί να γίνει πιο «φιλόγελο»,
ενώ ένα προικισμένο από τη φύση άτομο να ευαισθητοποιηθεί περισσότερο. Άρα,