Page 89 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ 9

89
Συχνά η γνώση τηs ομορφιάς είναι ο πρώτος υπαινιγμός για ό,τι θα προσπαθήσουμε να
εννοήσουμε με τη λέξη ψυχή. Άλλωστε μήπως οι πρώτες μαs ανησυχίες για την πάντα
αβέβαιη και δύσκολη ιδέα αυτού που δεν είναι απλός νους, δεν είναι απλώς σκέψη, δεν
είναι μόνο συναίσθημα, δε μας αποκαλύπτονται μέσα από ένα ποίημα, μέσα από ένα
μουσικό κομμάτι ή μέσα από τη μη πραγματική αν και περισσότερο από πραγματική
εικόνα ενός πίνακα;
Και μήπως η ομορφιά δεν είναι το μόνο αληθινό πράγμα, στο οποίο μπορούμε να
βασιζόμαστε σ’ έναν κόσμο αβάσταχτης αβεβαιότητας και συνεχών ηθικών συγκρούσεων;
Αναρωτιέμαι μερικές φορές αν οι άνθρωποι επινόησαν τους θεούς για να έχουν κάτι
ευαίσθητο, μεγαλειώδες και σοφό για να εκτιμούν αυτούς τους θαυμαστούς τρόπους της
ομορφιάς που είναι τόσο διαφορετικοί σε υλικό και ποιότητα απ’ οτιδήποτε άλλο στον
κόσμο. Ίσως οι θεοί να επινοήθηκαν στην αρχή όχι για να απαλύνουν τους φόβους μας
και ν’ ακούν τα παράπονά μας και τις ικεσίες μας, αλλά για να υπάρχουν επαρκώς έξοχες
ομοιότητες για να καταλάβουμε τι είχαν φτιάξει εκείνοι οι πρώτοι ζωγράφοι και γλύπτες
- και βέβαια εκείνοι οι ποιητές και οι τραγουδιστές αν και οι λέξεις και οι μελωδίες έχουν
χαθεί.
Ίσως γι’ αυτό εκείνα τα πρώτα μεγάλα έργα τέχνης τα έκαναν σε βαθιές σπηλιές, έτσι
ώστε να είναι σίγουροι ότι οι θεότητες που ήταν οι θεατές τους να μη διασπώνται από το
θαύμα του φυσικού κόσμου, και χάνουν τη συγκέντρωση τους που είναι απαραίτητη για
να τα απολαύσουν και να εξυμνήσουν, αυτά τα μοναδικά ανθρώπινα δημιουργήματα που
έφτασαν και ξεπέρασαν αυτό που η φύση τους έδωσε για να επικοινωνούν. Και ίσως γι’
αυτό οι ποιητές, που ίσως να το έχουν μισοξεχάσει, μπαίνουν σ’ αυτό που οι άλλοι νομίζουν
ότι είναι μοναχικά σπήλαια, σκιασμένα με μοναξιά, αλλά που στην πραγματικότητα δεν
είναι.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
• Εξηγήστε προφορικά τις λέξεις και φράσεις του κειμένου που είναι γραμμένες
με πιο έντονα γράμματα.
• Με ποιες από τις απόψεις του συγγραφέα συμφωνείτε και γιατί;
• Επιχειρηματολογήστε σχετικά με την αξία της τέχνης ή της επιστήμης, επιλέγοντας
τη μία από τις δύο. Γράψτε μία παράγραφο με την άποψη και τα επιχειρήματά σας
για το θέμα αυτό.
Στην ομιλία σας ή στη γραπτή σας επιχειρηματολογία μπορείτε να ανοίξετε ή να
κλείσετε με αποφθέγματα σημαντικών ανθρώπων, όπως αυτά που ακολουθούν:
• Η επιστήμη και η τέχνη ανήκουν σε όλο τον κόσμο, και μπροστά τους
εξαφανίζονται όλα τα σύνορα. Βόλφγκανγκ Γκαίτε, 1749-1832, Γερμανός ποιητής
& φιλόσοφος
• Η επιστήμη μπορεί να περιγραφεί σαν η τέχνη της συστηματικής
υπεραπλούστευσης. Karl Popper, 1902-1994, Αγγλοαυστριακός φιλόσοφος
• Κάθε επιστήμη αρχίζει σαν φιλοσοφία και τελειώνει σαν τέχνη
Will Durant, 1885-1981, Αμερικανός ιστορικός & φιλόσοφος
• Η Τέχνη είναι Εγώ. Η Επιστήμη είναι Εμείς. Claude Bernard, 1813-1878, Γάλλος
ψυχολόγος