Page 203 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

203
είμαστε, τι θέλουμε, αλλά και τι μπορούμε να κάνουμε. Έτσι, διαπιστώνοντας τα
προτερήματα και τα ελαττώματά μας, προσαρμόζουμε ανάλογα τη στάση μας.
Χωρίς να υποτιμούμε, αλλά ούτε και να υπερεκτιμούμε τις δυνατότητές μας,
θέτουμε στόχους, εκπονούμε ρεαλιστικά προγράμματα, σταθμίζουμε με επιμέλεια
όλους τους παράγοντες και τις παραμέτρους των πράξεων μας. Αυτή η διαλεκτική
σχέση του υποκειμένου με τον αντικειμενικό κόσμο μεταφράζεται πρακτικά σε ορθές
επιλογές και αποφάσεις, σε οργανωμένες, ακριβείς και αποτελεσματικές ενέργειες.
Διαφορετικά, υπάρχει ο κίνδυνος της ματαιοπονίας και της αποτυχίας.
Αλλά απ’ αυτήν την πνευματική και ηθική δοκιμασία, πέρα από την άρση των
δυσκολιών, ο άνθρωπος δε βγαίνει μόνο νικητής, αλλά και πιο έμπειρος, πιο ώριμος
και υπεύθυνος. Μαθαίνει να αυτοκυριαρχεί, να είναι μετριόφρων και διαλλακτικός.
Γιατί, σε τελική ανάλυση, η αυτοκριτική και η αυτογνωσία δεν είναι παρά ένας
διαρκής αγώνας, μια ασίγαστη πάλη με τον κακό εαυτό μας. Και, στο μέτρο που
κατορθώνουμε να επιβληθούμε στα πάθη και στις αδυναμίες μας, ο αγώνας αυτός
συντελεί στη βελτίωση της προσωπικότητάς μας.
Τα χρηστά ήθη αποτελούν ουσιαστική προϋπόθεση για τις αρμονικές σχέσεις ανάμεσα
στους ανθρώπους. Κατά συνέπεια, τα ευεργετικά αποτελέσματα της αυτογνωσίας
επεκτείνονται και στην κοινωνική ζωή του ανθρώπου. Χωρίς την προκλητική επίδειξη,
την καυχησιολογία, την υπεροψία, την αλαζονεία, αλλά και χωρίς την αίσθηση
κατωτερότητας που συνεπάγεται η έλλειψη αυτογνωσίας, οι σχέσεις μας με τους
άλλους ανθρώπους είναι αρμονικές. Η αξιοπρέπειά μας διαφυλάσσεται αμείωτη,
γιατί οι πράξεις μας είναι «μετρημένες». Και επειδή το «μέτρο» αποτελεί ουσιαστική
προϋπόθεση για τον αλληλοσεβασμό, την αγάπη και την αλληλεγγύη ανάμεσα στους
ανθρώπους, μπορούμε να συμπεράνουμε πως η αυτογνωσία ενισχύει ποιοτικά τους
ανθρώπινους δεσμούς, με πνεύμα κατανόησης και δικαιοσύνης.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμβολή της αυτογνωσίας και στη σωστή επιλογή του
επαγγέλματος, επειδή βοηθά τον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει τις κλίσεις και τα
ενδιαφέροντά του, να αξιολογήσει τις πραγματικές του ικανότητες και να διακρίνει
ποιο από το πλήθος των επαγγελμάτων ανταποκρίνεται σ’ αυτές.
Τέλος, ο άνθρωπος που γνωρίζει τον εαυτό του, είναι λιγότερο αλλοτριωμένος.
Αλλοτρίωση είναι η αποξένωση του ανθρώπου από τον ίδιο τον εαυτό του’ είναι η
απώλεια της δυνατότητας να ρυθμίζει τη ζωή του σύμφωνα με τη δική του βούληση
και κρίση. Αυτό μπορεί να συμβεί, όταν κάποιοι άλλοι τον υποκαταστήσουν. Για
παράδειγμα, αλλοτριωμένος μπορεί να χαρακτηριστεί ο σύγχρονος άνθρωπος,
αφού τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, για να περιοριστούμε μόνο σ’ αυτά, με την