Page 152 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

152
Η περίληψη, αν και προσωπική δημιουργία, αποτυπώνει το πνεύμα του αρχικού κειμένου, χωρίς
να το προδίδει ούτε να το σχολιάζει.
Η δημιουργία της περίληψης στηρίζεται στην τεχνική των σημειώσεων, δηλαδή τη σύντομη
καταγραφή των κύριων σημείων ενός κειμένου και την απόδοση της δομής του με τη μορφή
ενός διαγράμματος. Οι σημειώσεις, που κρατάμε από ένα κείμενο, μας βοηθάνε να διακρίνουμε
και να συγκρατούμε τις σημαντικότερες ιδέες του, να αφομοιώνουμε τις πληροφορίες και να
παρακολουθούμε τη συλλογιστική πορεία του συγγραφέα. Τα στοιχεία αυτά είναι απαραίτητα,
όχι μόνο προκειμένου να κατανοήσουμε το περιεχόμενό του, αλλά και νααποδώσουμε συνοπτικά
το νόημά του. Συνεπώς, η λογική σύνδεση των σημειώσεων ή η ανάπτυξη του διαγράμματος
αποτελούν το υλικό πάνω στο οποίο θα δομηθεί η περίληψη ενός κειμένου. [Για την Περίληψη, βλ. και
το βιβλίο της Α Λυκείου].
1. Πώς οδηγούμαι στην περίληψη
Τα στάδια για τη συγγραφή μιας περίληψης είναι τα εξής:
Α. Συνολική επεξεργασία του κειμένου.
Β. Επεξεργασία ανά παράγραφο.
Γ. Σύνθεση της περίληψης.
Δ. Έλεγχος περίληψης.
Αναλυτικά τα βήματα που ακολουθούμε σε κάθε στάδιο είναι τα εξής:
Α. Συνολική επεξεργασία του κειμένου
α. Εντοπίζουμε το θέμα του κειμένου και τη βασική θέση του συγγραφέα. Η θέση του
συγγραφέα θα βρίσκεται συνήθως στον πρόλογο, ενώ στο κύριο μέρος θα τεκμηριώνει και
θα επιχειρηματολογεί για την απόδειξη της θέσης του. Η συλλογιστική πορεία που ακολουθεί
είναι παραγωγική. Μπορεί, όμως, η θέση του συγγραφέα να βρίσκεται στο τέλος του κειμένου,
οπότε στο κύριο μέρος εξετάζει κάποιες επιμέρους περιπτώσεις, για να καταλήξει στη θέση
του, που τη διατυπώνει στον επίλογο. Η συλλογιστική πορεία που ακολουθεί είναι επαγωγική.
Σπανιότερα, η θέση του συγγραφέα δεν είναι ευκρινής, αλλά υπονοείται ή εξάγεται από όλη
την ανάγνωση του κειμένου.
β. Διακρίνουμε τη δομή του κειμένου (Πρόλογος, Κύριο Μέρος, Επίλογος) και το χωρίζουμε
σε ευρύτερες νοηματικές ενότητες, ομαδοποιώντας τις παραγράφους που έχουν νοηματική
συνάφεια. Μπορούμε να δώσουμε και έναν πλαγιότιτλο σε κάθε νοηματική ενότητα.