Page 136 - Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ_B' Λυκείου

136
Η μαζική κουλτούρα δεν αποβλέπει στην υπέρβαση της κατεστημένης τάξης
πραγμάτων ούτε προβάλλει την εικόνα ενός καλύτερου κόσμου, όπου ο άνθρωπος θα
συμβίωνε αρμονικά με τους ομοίους του και με τη φύση. Η μαζική κουλτούρα δεν
στοχεύει στην κατάδειξη των κοινωνικών αντιφάσεων ούτε επικαλείται ιδανικά που
θα μπορούσαν δυνάμει να γίνουν πραγματικότητα.
Η μαζική κουλτούρα επινοήθηκε, για να γεμίσει τον ελεύθερο χρόνο του ανθρώπου,
τον χρόνο που του αφήνει η άσκηση μιας ορθολογικοποιημένης και μηχανοποιημένης
εργασίας και η συμμετοχή σε μια ανούσια διανθρώπινη συναλλαγή και επαφή. Η
οχληρότητα της καθημερινής ζωής, τα προβλήματα επιβίωσης, συμμετοχής στα
κοινά και αυτογνωσίας, η αγωνία για το μέλλον, η αίσθηση της αποξένωσης, που
έχει το σύγχρονο άτομο από κάθε τομέα της ιδιωτικής, κοινωνικής και πολιτικής
ζωής, έκαναν τον ελεύθερο χρόνο πραγματικό άσυλο. Αλλά αυτό ακριβώς το
καταφύγιο καταλήφθηκε από τη μαζική κουλτούρα, που πέτυχε τον εφησυχασμό,
την εξουδετέρωση της οργής και της απελπισίας, την αδρανοποίηση της σκέψης
και την αναπαραγωγή των παραδεδομένων αξιών και αναγκών. Η μαζική κουλτούρα
προσφέρει διασκέδαση, ψυχαγωγία, μ’ άλλα λόγια φυγή από την πραγματικότητα και
προετοιμασία για μια ακόμη εργάσιμη μέρα.
[Ζήσης Σαρίκας, Τέχνη και μαζική κουλτούρα, εκδ. Ύψιλον, Αθήνα 1984, σσ. 17-23.
Επιλογή αποσπασμάτων από την «Εισαγωγή» του βιβλίου]
Σε περιοδικό Τέχνης διαβάζετε δύο άρθρα. Το πρώτο αναφέρεται στην καθαρότητα
της τέχνης, όπως υποστηρίζεται από τους οπαδούς του δόγματος η «τέχνη για την τέχνη». Το
δεύτερο έχει ως θέμα τη «στρατευμένη τέχνη». Δεν συμφωνείτε με το περιεχόμενό τους και για
τον λόγο αυτό στέλνετε ένα κείμενό σας καταγγελτικό των δύο αυτών δογμάτων. Παράλληλα,
εκθέτετε τις απόψεις για τις προϋποθέσεις της αληθινής καλλιτεχνικής δημιουργίας και τον ρόλο
που διαδραματίζει η τέχνη σε κάθε εποχή.
Ο πολιτιστικός σύλλογος της περιοχής σας διοργανώνει «Εβδομάδα Τέχνης». Το
πρόγραμμαπεριλαμβάνει παρουσίαση καλλιτεχνικών δημιουργιών συμπολιτών σας. Παράλληλα,
υπάρχουν εισηγήσεις έγκριτων μελετητών της τέχνης. Στις συνεδρίες αυτές παίρνετε τον λόγο
και με παρέμβασή σας καταθέτετε τις προτάσεις σας αφενός μεν για τη σχέση του καλλιτέχνη με
το κοινό και αφετέρου για τη σχέση του καλλιτέχνη με την εποχή του.
Έρευνα: Σας δίνεται η ευκαιρία να συναντήσετε έναν κριτικό τέχνης και να του πάρετε
συνέντευξη. Ανάμεσα στα ερωτήματα που θα του υποβάλετε είναι και τα παρακάτω:
α) Ποιος νομίζετε ότι είναι ο ρόλος του κριτικού σε σχέση με τον δημιουργό και το έργο τέχνης;
β) Μπορείτε να μας αναφέρετε επιγραμματικά κάτω από ποιες προϋποθέσεις και συνθήκες η